لیپیدها هم در بدن و هم در غذا وظایف خود را انجام می‌دهند. در داخل بدن، لیپیدها به عنوان یک ذخیره انرژی عمل می‌کنند، هورمون‌ها را تنظیم می‌کنند، تکانه‌های عصبی را منتقل می‌کنند، اندام‌های حیاتی را محافظت می‌کنند و مواد مغذی محلول در چربی را انتقال می‌دهند. چربی موجود در غذا به عنوان منبع انرژی با چگالی کالری بالا عمل می‌کند، بافت و طعم را اضافه می‌کند و به سیری کمک می‌کند.
عملکرد لیپیدها
عملکرد لیپیدها در بدن
ذخیره انرژی
انرژی اضافی حاصل از غذایی که می‌خوریم هضم شده و به بافت لیپید یا بافت چربی وارد می‌شود. بیشتر انرژی مورد نیاز بدن انسان توسط کربوهیدرات ها و لیپیدها تأمین می‌شود. در واقع 30 تا 70 درصد انرژی مصرف شده در زمان استراحت از چربی ناشی می‌شود.
همانطور که قبلاً گفته شد، گلوکز به عنوان گلیکوژن در بدن ذخیره می‌شود. در حالی که گلیکوژن منبع آماده انرژی است، لیپیدها در درجه اول به عنوان یک ذخیره انرژی عمل می‌کنند. گلیکوژن با محتوای آب سنگین بسیار حجیم است، بنابراین بدن نمی‌تواند برای مدت طولانی مقدار زیادی ذخیره کند.
چربی برای انرژی در حین ورزش استفاده می‌شود، به ویژه پس از اتمام گلیکوژن. چربی‌ها بدون آب در کنار هم قرار می‌گیرند و مقادیر بسیار بیشتری انرژی را در یک فضای کوچک ذخیره می‌کنند. یک گرم چربی دارای انرژی غلیظ است – بیش از دو برابر یک گرم کربوهیدرات انرژی دارد. برخلاف سایر سلول‌های بدن که می‌توانند چربی را در منابع محدود ذخیره کنند، سلول‌های چربی برای ذخیره‌سازی چربی تخصصی هستند و می‌توانند تقریباً به‌طور نامحدودی از نظر اندازه بزرگ شوند.
تنظیم و سیگنال دهی
لیپیدها بخشی از ساختار غشای سلولی هستند که به حفظ سیالیت و انعطاف پذیری غشای سلولی کمک می‌کنند. تری گلیسرول‌ها آب و هوای داخلی بدن را با هدف حفظ دمای ثابت کنترل می‌کنند. کسانی که چربی کافی در بدن خود ندارند زودتر احساس سرما می‌کنند.
تری گلیسرول‌ها همچنین به بدن در تولید و تنظیم هورمون‌ها کمک می‌کنند. به عنوان مثال، بافت چربی هورمون لپتین ترشح می‌کند که اشتها را تنظیم می‌کند. در سیستم تولید مثل، اسیدهای چرب برای سلامت باروری مناسب مورد نیاز است. زنانی که مقادیر مناسبی ندارند ممکن است قاعدگی را متوقف کرده و نابارور شوند.
اسیدهای چرب ضروری امگا 3 و امگا 6 به تنظیم کلسترول و لخته شدن خون و کنترل التهاب در مفاصل، بافت‌ها و جریان خون کمک می‌کنند. چربی‌ها همچنین نقش عملکردی مهمی در حفظ انتقال تکانه‌های عصبی، ذخیره‌سازی حافظه و ساختار بافت دارند.
به طور خاص در مغز، لیپیدها از نظر ساختار و عملکرد، کانون فعالیت مغز هستند. آن‌ها به تشکیل غشاهای سلول عصبی، عایق بندی نورون‌ها و تسهیل سیگنال‌دهی تکانه‌های الکتریکی در سراسر مغز کمک می‌کنند.
لیپیدها به عنوان مولکول‌های سیگنال‌دهنده عمل می‌کنند. آن‌ها کاتالیزورهای فعالیت تکانه الکتریکی در مغز هستند. پاسخ عصبی در نورون‌های میلین‌دار سریعتر از نورون‌های بدون میلین منتشر می‌شود. میلین مخلوطی از پروتئین‌ها و فسفولیپیدها است که اعصاب را عایق می‌کند. پوشش میلین 70% لیپید است.
عایق و محافظت‌کننده
در داخل بدن دو نوع چربی وجود دارد – احشایی و زیر جلدی. چربی احشایی اندام‌های حیاتی مانند قلب، کلیه ها و کبد را احاطه کرده است. چربی زیر جلدی یا چربی زیر پوست، بدن را در برابر دمای شدید عایق می‌کند و به کنترل آب و هوای داخلی کمک می‌کند.
دست‌ها و باسن ما را می‌پوشاند و از اصطکاک جلوگیری می‌کند، زیرا این نواحی اغلب با سطوح سخت در تماس هستند. همچنین هنگام درگیر شدن در فعالیت‌های سخت بدنی مانند اسکیت روی یخ یا غلتک، اسب سواری یا اسنوبورد، بالشتک اضافی لازم را به بدن می‌دهد.
حمل و نقل
مواد مغذی محلول در چربی برای سلامتی مهم هستند و عملکردهای مختلفی از خود نشان می‌دهند. ویتامین‌های A ،D ،E و K – ویتامین‌های محلول در چربی – عمدتاً در غذاهای حاوی چربی یافت می‌شوند. مواد مغذی محلول در چربی برای جذب مؤثر به چربی نیاز دارند.
این ویتامین‌ها زمانی که با غذاهای حاوی چربی ترکیب شوند بهتر جذب می‌شوند. چربی‌ها همچنین دسترسی زیستی ترکیباتی به نام فیتوشیمیایی‌ها را افزایش می‌دهند که ترکیبات گیاهی مانند لیکوپن (موجود در گوجه‌فرنگی) و بتاکاروتن (موجود در هویج) هستند. اعتقاد بر این است که فیتوشیمیایی‌ها باعث ارتقای سلامت و تندرستی می شوند.
در نتیجه، خوردن گوجه‌فرنگی با روغن زیتون یا سس سالاد، جذب لیکوپن را تسهیل می‌کند. سایر مواد مغذی ضروری، مانند اسیدهای چرب ضروری، اجزای تشکیل‌دهنده خود چربی‌ها هستند و به عنوان بلوک های سازنده یک سلول عمل می‌کنند.
نقش لیپیدها در غذا
منبع انرژی بالا
غذاهای غنی از چربی به طور طبیعی دارای تراکم کالری بالایی هستند. غذاهایی که چربی بالایی دارند نسبت به غذاهای پر پروتئین یا کربوهیدرات کالری بیشتری دارند. در نتیجه، غذاهای پرچرب منبع مناسبی برای انرژی هستند. به عنوان مثال، 1 گرم چربی یا روغن در مقایسه با 4 کالری موجود در 1 گرم کربوهیدرات یا پروتئین، 9 کالری دارد.
بسته به سطح فعالیت بدنی و نیازهای تغذیه‌ای، نیازهای چربی از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت است. هنگامی که نیازهای انرژی بالا باشد، بدن از چگالی کالری بالای چربی‌ها استقبال می‌کند. به عنوان مثال، نوزادان و کودکان در حال رشد به مقادیر بیشتری چربی برای حمایت از رشد و تکامل طبیعی نیاز دارند.
اگر به نوزاد یا کودکی برای مدت طولانی رژیم کم چرب داده شود، رشد و تکامل به طور طبیعی پیشرفت نمی‌کند. سایر افراد با نیازهای انرژی بالا، ورزشکاران، افرادی که از نظر جسمی مشاغل سختی دارند و افرادی که پس از بیماری بهبود می‌یابند، هستند.
هنگامی که بدن تمام کالری خود را از کربوهیدرات‌ها استفاده می‌کند (که می‌تواند تنها پس از بیست دقیقه ورزش رخ دهد)، مصرف چربی را آغاز می‌کند. یک شناگر حرفه‌ای باید مقادیر زیادی انرژی غذایی مصرف کند تا نیازهای شنای طولانی مدت را برآورده کند، بنابراین خوردن غذاهای غنی از چربی منطقی است. در مقابل، اگر فردی که سبک زندگی کم تحرکی دارد، همان غذاهای سرشار از چربی را بخورد، احتمالاً کالری بیشتری نسبت به بدنش دریافت خواهد کرد.
بو، طعم، بافت و سیری
چربی حاوی ترکیبات محلول است که به عطرها و طعم‌های خوشبو کمک می‌کند. چربی همچنین به غذا بافت می‌بخشد و به مرطوب نگه داشتن غذاهای پخته شده کمک می‌کند. چربی‌ها به بافت نرم، خامه‌ای، مرطوب، لطیف و ترد غذاهای مختلف کمک می‌کنند. سرخ کردن غذاها طعم آن‌ها را حفظ می‌کند و زمان پخت را کاهش می‌دهد.
چربی نقش ارزشمند دیگری در تغذیه ایفا می‌کند. چربی به سیری یا احساس سیری کمک می‌کند. هضم چربی‌ها بیشتر از کربوهیدرات ها یا پروتئین‌ها طول می کشد، زیرا چربی‌ها کندتر از دستگاه گوارش حرکت می‌کنند و در نتیجه باعث ایجاد حس سیری کلی می‌شود.
اغلب اوقات قبل از رسیدن احساس سیری، افراد در مصرف غذاهای غنی از چربی زیاده روی می‌کنند و طعم لذیذ آن را غیر قابل مقاومت می‌دانند. در واقع، همان چیزهایی که غذاهای غنی از چربی را جذاب می‌کند، آن‌ها را مانعی برای حفظ یک رژیم غذایی سالم می‌کند.
ابزارهایی برای تغییر رژیم غذایی
ایجاد تعادل مناسب بین چربی‌های امگا 3 و امگا 6 در رژیم غذایی بسیار مهم است. تحقیقات نشان می‌دهد که رژیم غذایی حاوی چربی‌های امگا ۶ بالا، تعادل عوامل پیش‌التهابی را به هم می‌ریزد، التهاب مزمن را تقویت می‌کند و باعث ایجاد پتانسیل مشکلات سلامتی مانند آسم، آرتریت، آلرژی یا دیابت می‌شود.
چربی‌های امگا 6 برای آنزیم‌ها با چربی‌های امگا 3 رقابت می‌کنند و در واقع جایگزین چربی‌های امگا 3 می شوند. رژیم معمولی غربی با مصرف بیش از حد مواد غذایی سرشار از اسیدهای چرب امگا 6 مشخص می‌شود. برای به دست آوردن تعادل مناسب بین این دو، مصرف چربی امگا 3 خود را با خوردن ماهی های چرب بیشتر یا سایر منابع اسیدهای چرب امگا 3 حداقل دو بار در هفته افزایش دهید.
سخن آخر
- انرژی اضافی از غذا به عنوان بافت چربی در بدن ذخیره می‌شود.
- چربی‌ها در بدن برای ذخیره انرژی، حفظ دمای بدن، محافظت از اندام‌های حیاتی، تنظیم هورمون‌ها، انتقال تکانه های عصبی و انتقال مواد مغذی محلول در چربی حیاتی هستند.
- چربی‌های موجود در غذا منبع انرژی غلیظی هستند، بافت و طعم غذا را افزایش می‌دهند و سیری را تقویت می‌کنند.
