مواد نگهدارنده و خوراکی غیر مجاز
بیش از 3000 مواد افزودنی غذایی (مواد نگهدارنده، طعمدهندهها، رنگها و سایر مواد تشکیلدهنده) به غذاهایی که هر روز میخوریم اضافه میشود. در حالی که هر یک از این مواد برای استفاده در غذاهای ما تأیید شدهاند، اما این سؤال که آیا آنها در استفاده طولانی مدت برای ما بیخطر هستند مسئله دیگری است.
حال، در نظر بگیرید که 90٪ از متوسط بودجه غذایی صرف غذاهای فرآوری شده یا ساخت دست بشر میشود که با این 3000 ماده افزودنی پر شده است. شما می دانید که رژیمهای غذایی ما چقدر سمی هستند. بسیاری از این مواد افزودنی غذایی مورد مطالعه قرار گرفته و با بیماریهای مختلفی مرتبط هستند.
مواد افزودنی غذایی غیر مجاز
گاهی اوقات رنگها و سایر مواد افزودنی غذایی در برخی کشورها “ممنوع” گزارش میشوند اما در کشورهای دیگر مجاز هستند. فقدان مجوز در یک کشور همان ممنوعیت نیست. ممکن است به این معنی باشد که تولیدکنندگان هرگز اجازه استفاده از ماده افزودنی را نخواستهاند، معمولاً به دلیل تأیید جایگزینهای آن مواد.
بعضی اوقات مواد افزودنی به دلیل شرایط خاص کشور تأیید نمیشوند (به عنوان مثال قرار گرفتن در معرض رژیمهای غذایی مختلف). کشورهای مختلف نیز سیستمها و قوانین نظارتی غذایی خود را دارند. این می تواند به معنای آن باشد که یک ماده افزودنی سالها پیش ممنوع شده است، اما از آن زمان شواهد علمی ثابت کرده است که بیخطر است.
به عنوان مثال، قانونی در ایالات متحده وجود دارد که در صورت وجود شواهدی (در مطالعات حیوانات) مبنی بر سرطانزایی بودن این افزودنی، از اجازه مواد افزودنی جلوگیری میکند. به دلیل این قانون، برخی از مواد افزودنی در دهه 1970 – 1980 به دلیل مطالعات حیوانی نشاندهنده سرطانزایی مواد شیمیایی ممنوع شد.
مطالعات بعدی توسط سایر آژانسها (به عنوان مثال سازمان مشترک غذا و کشاورزی / کمیته متخصص مواد غذایی افزودنیهای غذایی سازمان بهداشت جهانی (JECFA) و سازمان ایمنی غذایی اروپا (EFSA) از این نتایج قبلی پشتیبانی نکردهاند. در حالی که تغییراتی در علم و علوم جدید ایجاد شده است شواهد، قانون ایالات متحده همچنان پابرجاست. تمام مواد افزودنی قبل از تأیید برای استفاده در هر کشوری، مورد ارزیابی دقیق ایمنی قرار میگیرند.
مطالعات حیوانات
هر از گاهی گزارشهای رسانهای در مورد مواد افزودنی ایجاد کننده سرطان در حیوانات منتشر میشود. مهم است که توجه داشته باشید موادی که باعث سرطان یا بیماری در حیوانات میشوند همیشه باعث سرطان در انسان نمیشوند زیرا این مواد در افراد به طرق مختلف عمل می کنند. یک مثال خوب در این مورد شکلات است که میتواند برای سگها کشنده باشد اما بر انسان تأثیر نمیگذارد.
همانطور که در مطالعات ایمنی حیوانات استفاده میشود، برخی از مواد شیمیایی میتوانند در دوزهای بالا اثرات سوء ایجاد کنند، اما در دوزهای پایین بیضرر هستند. این ممکن است رخ دهد زیرا بدن قادر به سمزدایی از ماده شیمیایی بالاتر از سطح خاصی نیست – نوعی وضعیت اضافه بار. تأثیراتی که در چنین سطوح بالایی مشاهده میشوند ممکن است مربوط به مقادیر بسیار کمتری در غذای مصرفی نباشد. بنابراین وقتی عوارض جانبی در مطالعات حیوانی گزارش میشود، به این معنی نیست که وقتی افراد ماده را میخورند، همین اثرات ایجاد میشود.
نمونه هایی از مواد افزودنی ذکر شده به عنوان “غیر مجاز”
این مواد افزودنی غالباً در اکثر کشورها به صورت غیر مجاز ذکر شده است.
آمارانت
ایالات متحده لیست موقت رنگ آمارانت را برای استفاده در غذا در سال 1977 خاتمه داد. از آن زمان EFSA و JECFA هر دو مطالعات اخیر را ارزیابی کرده اند و هر دو نتیجه گرفته اند که آمارانت سرطان زا نیست.
کربن گیاهی (سیاه کربنی)
اگر این رنگ در برخی فرآیندها تولید شود، در ایالات متحده مجاز نیست. این تصمیم به دلیل وجود احتمالی هیدروکربن های آروماتیک چند حلقهای اتخاذ شده است. با این حال بررسی اخیر EFSA در مورد ایمنی سیاه کربن (کربن گیاهی) در سال 2012 به دلیل حاشیه بسیار زیاد قرار گرفتن در معرض رژیم غذایی با رنگ، نتیجه متفاوتی گرفت. حاشیه مقادیر قرار گرفتن در معرض تفاوت بین مقادیری است که افراد ممکن است در رژیم غذایی خود مصرف کنند و مقادیر نشان داده شده برای القا سرطان است.
سیکلامات
سیكلامات در سال 1970 به دلیل یك ماده شیرینكننده شدید در ایالات متحده ممنوع شد، زیرا یك مطالعه بر روی موش صحرایی در سال 1969 حاوی این ماده افزودنی به عنوان ماده سرطانزا در مثانه موش بود. با این حال مطالعات دیگر از این زمان نمیتواند این نتایج را تکرار کند. بعداً دیگر آژانسهای ایالات متحده (کمیته ارزیابی سرطان FDA و آکادمی ملی علوم) به این نتیجه رسیدند که سرطانزا نیست.
FSANZ ایمنی سیکلمات را ارزیابی کرد و نتیجه گرفت که این یک افزودنی غذایی بیخطر است. FSANZ حداکثر میزان مجاز سیکلاماتها را در نوشیدنیهای طعمدار پایه آب کاهش داد تا اطمینان حاصل شود که قرار گرفتن در معرض سیکلماتها برای همه مصرفکنندگان ایمن است.
هیدروکسی انیزول بوتیله (BHA)
BHA به تنهایی یا در ترکیب با آنتیاکسیدانهای دیگر مانند گالات، بوتیل هیدروکینون سوم و هیدروکسی توولن بوتیله، برای طیف گستردهای از دستههای مختلف غذایی در اروپا مجاز است. BHA همچنین برای انواع غذاها در ایالات متحده و همچنین بسیاری از تنظیمکنندههای مواد غذایی دیگر در سراسر جهان مجاز است.
همچنین در انواع مختلف مواد غذایی در استاندارد عمومی Codex برای مواد افزودنی غذایی (GSFA) مجاز است.
آمونیوم فسفات
این مواد افزودنی غذایی به طور کلی در ایالات متحده به عنوان بی خطر (GRAS) شناخته میشوند. آنها در فهرست مجاز افزودنیهای غذایی اروپا ذکر نشدهاند. ممکن است هیچ درخواستی برای اجازه افزودنیهای مواد غذایی دنبال نشده باشد.
آمونیوم مالات
به نظر نمیرسد که این افزودنی غذایی در ایالات متحده یا اروپا مجوز داشته باشد. باز هم ممکن است که هیچ درخواستی برای آن دنبال نشده باشد.
مکمل های غذایی که باید مصرف آن ها را محدود کنید
در اینجا لیستی از برخی از سؤال برانگیزترین و مضرترین مکملهای پزشکی در غذاهای روزمره آورده شده است:
- نیتریت سدیم
- BHA و BHT
- پروپیل گالات
- مونو سدیم گلوتامات
- چربیهای ترانس
- آسپارتام
- آسه سولفام پتاسیم
- رنگهای غذایی (آبی، قرمز، سبز، زرد)
- اولسترا
- برومات پتاسیم
- شکر سفید
از آنجا که برخی از اینها ممکن است برای شما آشنا نباشند، در اینجا یک بررسی سریع در مورد آنها وجود دارد.
نیتریت سدیم
نیتریت سدیم یک ماده نگهدارنده است که معمولاً به بیکن، ژامبون، هاتداگ، گوشت ساندویچ و ماهی دودی اضافه میشود. شما میخواهید این موارد را در رژیم غذایی خود محدود کنید!!
BHA و BHT
BHA (هیدروکسی انیزول بوتیله) و BHT (هیدروکسی توولوئن بوتیله) سایر مواد نگهدارندهای هستند که به غذاهایی مانند غلات، صمغ، چیپس سیبزمینی و روغنهای گیاهی اضافه میشوند.
پروپیل گالات
پروپیل گالات در گوشتها، پایه سوپ مرغ و آدامس یافت میشود. همه این مواد نگهدارنده با سرطان در ارتباط بودهاند.
مونوسدیم گلوتامات (MSG)
مونوسدیم گلوتامات (MSG) می تواند باعث میگرن و سایر عوارض جانبی شود. چربیهای ترانس از اکثر غذاها حذف میشود، زیرا مطالعاتی که آنها را به بیماریهای قلبی، سکتههای مغزی و مشکلات کلیوی پیوند میدهد بسیار پذیرفته شده است.
آسپارتام
آسپارتام یک شیرینکننده مصنوعی است که در محصولاتی مانند نوشیدنیهای غیر الکلی و غذاهای رژیمی یافت میشود.
آس سولفام پتاسیم
آس سولفام پتاسیم شیرینکننده جدیدتری است که در نوشابهها و برخی از محصولات پختهشده استفاده میشود.
رنگ های خوراکی
بسیاری از رنگهای خوراکی توسط FDA (سازمان غذا و دارو ایالات متحده) ممنوع شده است، اما هنوز هم برخی از آنها را میتوان در غذاهایی یافت که به رنگ خاصی نیاز دارند. آبنباتهای کودکان پر از رنگ است!!
طبق مطالعه منتشر شده در ژورنال The Lancet به این نتیجه رسید که انواع رنگهای غذایی رایج و ماده نگهدارنده بنزوات سدیم – که در بسیاری از نوشابهها، آبمیوهها و سس سالاد وجود دارد – باعث میشود برخی از کودکان به طور قابل ملاحظهای بیشفعالی و حواس پرت شوند.
این مطالعه همچنین نشان داد که رنگ های غذایی دارای شماره E مانند تارتازین (E102)، زرد (E110)، کارموزین (E122)، زرد کینولین (E104) و قرمز (E129) آسیب زیادی به مغز کودکان و در نتیجه کاهش ضریب هوشی قابل توجهی وجود دارد.
اولسترا
اولسترا برای مدتی در چیپس سیبزمینی به عنوان یک ماده افزودنی که مانع از
- چربی شدن
- سست شدن
- جذب شدن در سیستم گوارشی
میشود، متداول بود. اولسترا همچنین مانع از جذب ویتامینها در بدن میشود.
برومات پتاسیم
برومات پتاسیم گاهی اوقات به آرد سفید، نانها و رولها اضافه میشود تا حجم محصولات را افزایش دهد، اما دارای خواص سرطانی است که باعث شده برخی از ایالتهای ایالات متحده نیاز به برچسبی برای آن داشته باشند.
شکر سفید
به گفته محققان، محتوای زیاد قند و کربوهیدراتهای نشاستهای (که در غذاهای فرآوری شده رایج است) منجر به ترشح بیش از حد انسولین میشود که به نوبه خود منجر به کاهش سطح قند خون یا افت قند خون میشود.
کاهش قند خون باعث ترشح گلوتامات در مغز میشود که می تواند باعث تحریک، افسردگی، عصبانیت، اضطراب، حملات هراس و افزایش خطر خودکشی شود. گلوتاماتی که باعث این امر میشود با مونوسدیم گلوتامات (MSG) و پسرعموهای شیمیایی آن، که در هزاران محصول غذایی یافت میشود، یکسان است و این مشکل را بیشتر می کند.
در طولانی مدت، آگاهی یافتن از مواد افزودنی موجود در مواد غذایی روزمره و اقداماتی برای از بین بردن آنها منجر به زندگی سالمتری میشود.
مواد نگهدارنده غذایی
همانطور که از نام آن پیداست، مواد نگهدارنده غذایی نوعی افزودنی غذایی است که میتواند از فساد غذا جلوگیری یا آن را به تأخیر بیاندازد. جوهر آن نوعی ترکیب است که به عنوان ماده نگهدارنده نیز شناخته میشود و میتواند از تکثیر میکروارگانیسمها جلوگیری کند یا میکروارگانیسمها را از بین ببرد.
ویژگی های مواد نگهدارنده
یک ماده شیمیایی که به عنوان نگهدارنده غذا استفاده میشود باید دارای ویژگیهای زیر باشد:
- اول اینکه در یک دوره خاص پایدار و مؤثر باشد.
- ثانیاً در هنگام استفاده یا بعد از تجزیه غیر سمی است، مانع عملکرد طبیعی آنزیمهای دستگاه گوارش نمیشود و بر فعالیت فلور طبیعی روده تأثیر نمی گذارد.
- سوم، دارای اثر باکتریواستاتیک یا باکتری کش در غلظت کمتر است.
- چهارم، هیچ بوی تحریککننده و بوی خاصی ندارد.
- پنجم، استفاده از آن راحت است.
منابع اصلی مواد نگهدارنده طبیعی و مصنوعی است که کاربردهای تجاری مصنوعی رایجترین آنهاست.
مواد نگهدارنده شیمیایی شامل مواد آلی (مانند اسید بنزوئیک و نمکهای آن، اسید سوربیک و نمکهای آن، p-هیدروکسی بنزوئیک اسید و استرهای آن، اسید لاکتیک و غیره) و غیرآلی (مانند سولفیت و نمک های آن، دی اکسید کربن، نیتریت، کلر آزاد و هیپوکلریت و غیره).
برخی از افزودنیهای غذایی که نگهدارنده نیستند عملکرد باکتریواستاتیک واضحی دارند، مانند سولفیت و گوگرد دارای سفید کننده و آنتیاکسیداسیون هستند، بنابراین استاندارد ملی مواد غذایی آنها را به عنوان عوامل سفید کننده ذکر میکند، برخی دیگر مانند نیتریت سدیم خوراکی یا نیتریت سدیم به عنوان عامل محافظت از رنگ، اسید اتیلن دی آمین (EDTA) به عنوان تثبیتکننده و دی استات سدیم به عنوان تنظیمکننده اسیدیته معرفی میشوند.
استفاده از مواد نگهدارنده غیر مجاز
علاوه بر این، در سالهای اخیر، برخی از تولید کنندگان غیرقانونی اغلب مواد شیمیایی غیر مجاز را به عنوان افزودنی غذایی اضافه میکنند و باعث سردرگمی میشوند. چنین موادی مواد غیر مجاز هستند، افزودنیهای غذایی نیستند و در صورت استفاده متعلق به استفاده غیرقانونی هستند.
- مواد غیر خوراکی که ممکن است به طور غیرقانونی توسط وزارت بهداشت در سال 2011 اضافه شود شامل ضد عفونیکننده تیوسیانات سدیم (شیر و لبنیات) و فرمالدئید صنعتی (خیار دریایی) است. در محصولات آبزی خشک مانند ماهی مرکب، توفو خون.
- غذاهایی که ممکن است از مواد افزودنی غذایی سوء استفاده کنند شامل ژله، کیک، ترشی و غیره است، محصولات لبنی (به استثنای پنیر) ممکن است از ناتامایسین سوء استفاده کنند، در رشته فرنگی و محصولات آبزی ممکن است از سولفیت سوء استفاده کنند.
منابع:
- foodstandards.gov.au
- flavoursogood.com
