اسید اگزالیک چیست، و خطرات آن

اسيد اگزاليک چيست؟

اگزاليک اسيد با فرمول شيميايي C2H2o4 نوعي ترکيب شيميايي آلي محسوب مي‌شود که به صورت کريستال‌هاي جامد بي‌رنگ است و در آب و اتانول به سهولت حل مي‌شود. محلول به دست آمده کاملاً بي‌رنگ است. اسيد اگزاليک از نظر قدرت اسيدي، قوي‌تر از استيک اسيد مي‌باشد و در صورت تماس با پوست بايد سريعاً پاک شود چرا که تماس مستقيم اين محصول با پوست و يا خوردن آن بسيار خطرناک مي‌باشد.

اسيد اگزاليک عامل کيليت‌ساز براي کاتيون‌هاي فلزي نيز محسوب مي‌شود. اسید اگزالیک، اسید اتاندیوئیک نیز نامیده می‌شود که یک ترکیب آلی بی‌رنگ، کریستالی و سمی است و متعلق به خانواده اسیدهای کربوکسیلیک است.

اسید اگزالیک برای از بین بردن لکه‌های زنگ‌زدگی و جوهر روی لباس ها مؤثر است زیرا بیشتر ترکیبات آهن نامحلول را به یون پیچیده محلول تبدیل می‌کند. به همین دلیل، این ماده عنصر اصلی و سازنده بسیاری از آماده‌سازی‌های تجاری است که برای از بین بردن مقیاس از رادیاتورهای اتومبیل مورد استفاده قرار می‌گیرد.

خواص فیزیکی و شیمیایی اگزالیک اسید

خواص شیمیایی:

1. استراحت اسیدی: اگزالیک اسید یک اسید ضعیف است اما می‌تواند با بازهای قوی مانند هیدروکسیدهای آلکالی و آمین‌ها واکنش دهد.
2. تشکیل نمک‌های فلزی: اگزالیک اسید می‌تواند با فلزات مختلف به ویژه فلزات قلیایی از جمله کلسیم، پتاسیم و سدیم ترکیبات فلزی بسیار حل شدنی بوسیله آب تولید کند.
3. اکسیده‌کننده: این اسید به عنوان یک اکسیده‌کننده همچنین عمل می‌کند، مخصوصاً در واکنش‌هایی که در حضور اسید‌های دیگر صورت می‌گیرد.

خواص فیزیکی:

1. حالت فیزیکی: اگزالیک اسید در حالت معمول به صورت بلورهای بی‌رنگ یا بلورهای سفید ثابت است.
2. درجه ذوب: دمای ذوب اگزالیک اسید حدوداً ۱۰۲ درجه سانتی‌گراد است.
3. حلالیت: این اسید در آب حل شدنی است و امکان حل شدن در الکل نیز وجود دارد.
4. بو و طعم: اگزالیک اسید بوی تند و تیزی دارد و طعم ترشی دارد.

تولید اسید اگزالیک

فرمول اسید اگزالیک (C2H2O4) است. شکل معمول آن هیدرات کریستالی است و به عنوان ماده سازنده ترشک چوب شناخته شده است. برای اولین‌بار در سال 1776 بصورت مصنوعی تهیه شد. این ماده با گرم کردن فرمت سدیم در حضور کاتالیزور قلیایی، با اکسیداسیون کربوهیدرات‌ها با اسید نیتریک، با گرم کردن خاک اره با سوز آور تولید می‌شود.

از مشکلات رایجی که همیشه زنبورداران با آن مواجه هستند، از بین بردن کنه‌های ایجاد شده در کندوهای عسل است. نوعی کنه به نام واروا از معروف‌ترین آنهاست. جهت از بین بردن این کنه‌ها از انواع اسیدها مثل اسید فرمیک، اسید سیتریک، اسید استیک، اسید لاکتیک و اگزالیک اسید استفاده می‌شود. در کشورهای اروپایی که سابقه زیادی در برخورد با این کنه‌ها دارند استفاده و خرید مواد اولیه صنعتی اسید اگزالیک امری معمول است.

انواع کاربرد اگزاليک اسيد

اسید اگزالیک به دلیل خواص شیمیایی و فیزیکی خود در برخی از صنایع و کاربردها استفاده می‌شود. برخی از کاربردهای اسید اگزالیک عبارتند از:

• تصفیه و شستشو: اسید اگزالیک به عنوان یک ماده شیمیایی تصفیه‌کننده برای شستشوی سطوح و تجهیزات به کار می‌رود، به خصوص برای حذف رسوبات آهن و رسوبات آهکی.
• شیمی کشاورزی: اسید اگزالیک در صنایع کشاورزی برای تصفیه خاک و کنترل pH خاک استفاده می‌شود. همچنین به عنوان یک عامل شیمیایی در تولید کودها و محصولات کشاورزی به کار می‌رود.
• پروسه‌های صنعتی: اسید اگزالیک به عنوان یک ماده شیمیایی مهم در فرآیندهای صنعتی مانند تولید فراورده‌های نساجی، رنگ‌ها، و رزین‌های صنعتی به کار می‌رود.
• تصفیه آب: این اسید می‌تواند به عنوان یک ماده تصفیه‌کننده در فرآیندهای تصفیه آب و آب‌شویی استفاده شود، به ویژه برای حذف رسوبات آهن و رسوبات کلسیمی.
• مواد غذایی: اسید اگزالیک در صنایع مواد غذایی به عنوان یک ماده نگهدارنده و محرک مزه استفاده می‌شود، به خصوص در تولید مربا و خوراکی‌های فرآوری شده.
• داروسازی: در برخی از فرآیندهای داروسازی، اسید اگزالیک به عنوان یک ماده میانی مورد استفاده قرار می‌گیرد برای سنتز ترکیبات شیمیایی مختلف. اسيد اگزاليک به دليل خاصيت اسيدي فوق‌العاده بالايي که دارد به عنوان عامل کاهنده در رنگ‌ها و صنعت دارويي مورد استفاده قرار می گیرد.
• برای کنه کشی و از بين‌بردن نوعي آفت در کشاورزي. این ماده براي از بين بردن مهم‌ترين آفت که در زنبور داري باعث خسارات زيادي مي‌شود (کنه واروآ). (بايد از اسيد بخار شده آن با محلول اکساليک اسيد 5 درصد استفاده کرد)
• استفاده در صنعت براي برطرف‌کردن لکه‌هاي رنگ و جوهر (براي از بين‌بردن اين لکه‌ها بايد از محلول 5% آن استفاده کرد)
•  پاک‌کردن چرخ خودروها 
• در رنگ‌رزي به عنوان ماده ثابت‌کننده
• براي زنگ‌زدايي در مکانيکي‌ها و مغازه‌هاي ترميم ظروف
• براي ضد عفوني‌کردن تجهيزات پزشکي
• به عنوان کاتاليزور در واکنش با رزين اپوکسين

کاربرد به عنوان سفید کننده

از اسید اگزالیک صنعتی می توان به عنوان ماده سفید کننده در چوب و سنگ استفاده کرد. چوب، در هنگام قرار گرفتن در معرض عناصر، می‌تواند خاکستری شود. هنگامی که اسید اگزالیک در کف چوبی قدیمی و خاکستری استفاده می‌شود، رنگ طبیعی کف چوب را بر می‌گرداند. در واقع، این اسید اغلب هنگام آماده‌سازی برای لکه دار کردن کف های چوبی قدیمی استفاده می شود. همچنین توسط سازندگان مبلمان مورد استفاده قرار می گیرد تا قسمت های رنگ آمیزی شده از مبلمان چوبی را در آماده‌سازی برای پالایش روشن کند.

از بین بردن لکه‌ها

اسید اگزالیک به طور مؤثری جوهر، لکه‌های مواد غذایی و بسیاری از انواع دیگر لکه‌ها را از بین می‌برد. این ماده، لکه را می‌خورد اما سطوح پایه مانند چوب را دست نخورده می‌گذارد. برای از بین بردن بیشتر لکه‌های موجود در سطوح سنگی، آجری، مشمع کف اتاق، چوب و وینیل می‌توانید از اسید اگزالیک استفاده کنید. با این حال، اگر کفپوش خود را آب‌بندی نکردید از اسید اگزالیک استفاده نکنید.

اگرچه می‌توانید از اسید اگزالیک  برای از بین بردن لکه‌ از پارچه‌هایی مانند کتان و پنبه استفاده کنید اما زمان زیادی طول خواهد کشید، بنابراین بهتر است به جای آن، پارچه‌های خود را خشک کنید. اسید اگزالیک همچنین برای از بین بردن زنگ‌زدگی‌هایی که معمولاً در لوله‌های لوله‌کشی و میزهای آشپزخانه وجود دارد، استفاده می‌شود و ماده اصلی موجود در پاک‌کننده‌های زنگ‌زدگی تجاری برای سینک‌ها، وان‌ها و لکه‌های فلزی است.

علاوه بر سفید کنندگی، از بین بردن زنگ زدگی و از بین بردن لکه‌ها، اسید اگزالیک به عنوان یک عامل کاهش‌دهنده در ساخت فیلم عکاسی استفاده می‌شود. همچنین می‌توانید از آن در تصفیه‌خانه‌های فاضلاب نیز استفاده کنید زیرا اسید اگزالیک می‌تواند کلسیم را از پساب خارج کند. اسید اگزالیک هنگام پولیش سنگ مرمر به عنوان ماده آسیاب‌کننده کاربرد دارد.

اسید اگزالیک برای زنگ زدگی

قطعات فلزی را می توان در محلولی از ده قسمت آب و یک قسمت اسید اگزالیک خیس کرد. ممکن است لازم باشد تا فلزات در این محلول یک روز خیس بخورند تا تمام زنگ زدگی از بین برود. برای کاربردهای محدودتر یا مستقیم، 1 قاشق غذاخوری اسید را با 1 فنجان آب گرم مخلوط کنید. محلول را با مسواک بمالید و به آرامی بشویید.

نحوه استفاده از اسید اگزالیک:
پودر اسید باید در آب گرم با غلظت 5 درصد حل شود (یعنی محلول 1 لیتری باید 950 میلی لیتر آب و 50 گرم پودر اسید داشته باشد). مخلوط را به خوبی تکان دهید تا مطمئن شوید که تمام کریستال های اسید اگزالیک حل شده اند. محلول 1 لیتری باید 950 میلی لیتر آب و 50 گرم پودر اسید داشته باشد.

هنگام از بین بردن لکه از روی سطوح چوب، مطمئن شوید که چوب سمباده شده و بدون رنگ برای سفید کردن موثر است. برای توزیع یکنواخت باید محلول را با قلم مو یا اسفنج بمالید. محلول را به مدت یک ساعت نگه دارید، سپس با آب بشویید و خشک کن بزنید.

اگر محلول 5٪ بی اثر بود، می توانید آن را به 8 یا 10٪ افزایش دهید. شما باید از استفاده از این محلول بر روی کفپوش‌های مهر و موم شده خودداری کنید، زیرا باعث می‌شود که سطح آن از بین برود. اگرچه برای تمیز کردن پارچه‌ها مفید است، اما این فرآیند زمان می‌برد و بهتر است به‌جای آن خشک‌شویی کنید.

واکنش اگزالیک اسید و پرمنگنات پتاسیم

واکنش بین اسید اگزالیک و پرمنگنات پتاسیم یک واکنش ردوکس است که در حضور اسید سولفوریک و گرما انجام می شود و آن را گرماگیر می کند. پرمنگنات پتاسیم و اسید سولفوریک اکسیژن تولید می کنند که با اسید اگزالیک واکنش داده و دی اکسید کربن و آب تولید می کند.

عوارض جانبی اسید اگزالیک

استفاده از اسید اگزالیک ممکن است به عوارض جانبی مختلفی منجر شود، به ویژه اگر به طور نادرست یا بدون رعایت دستورالعمل‌ها استفاده شود. برخی از عوارض جانبی احتمالی اسید اگزالیک عبارتند از:

1. تحریک پوست و چشم: ممکن است تماس مستقیم با اسید اگزالیک با پوست و چشم‌ها منجر به تحریک و سوزش شود.
2. تحریک دستگاه تنفسی: استنشاق بخارات یا بخشش‌های آن ممکن است تحریک دستگاه تنفسی را افزایش دهد و به عوارضی مانند سرفه، تنفس مشکل‌بخش، و در برخی موارد اختلال در تنفس منجر شود.
3. سوختگی: استفاده نادرست از اسید اگزالیک می‌تواند به سوختگی‌های پوستی و مخاط منجر شود.

اسیدیته اسید اگزالیک

اسیدیته اسید اگزالیک به میزان اسیدیته یا اسیدیته‌ی اسید اگزالیک اشاره دارد. این اصطلاح به میزان اسیدی که در اسید اگزالیک حاضر است، اشاره دارد. هر چقدر مقدار این اسیدیته بیشتر باشد، اسید اگزالیک به اندازه‌ی بیشتری اسیدی خواهد بود.

معمولاً اسیدیته اسید اگزالیک به صورت یک مقدار عددی (به طور معمول بر حسب گرم معادل هیدروژن) یا به عنوان یک درجه PH ارائه می‌شود. این ارقام نشان دهنده میزان اسیدیته و قدرت اسیدی اسید اگزالیک هستند.

اسید اگزالیک در زنبورداری

استفاده از اسید اگزالیک در زنبورداری به منظور مبارزه با انگل و بیماری‌های مختلف زنبورها معمولاً انجام می‌شود. این اسید به عنوان یک ماده طبیعی ضدباکتریایی و ضدقارچی عمل می‌کند و به زنبورها کمک می‌کند تا از بیماری‌های مختلف محافظت شوند.

فروش اسید اگزالیک چینی توسط شرکت بازرگانی پیشگامان شیمی با بهترین قیمت و کیفیت انجام می‌شود. جهت خرید اسید اگزالیک با تضمین اصالت کالا و ضمانت بهترین قیمت اگزالیک اسید با کارشناسان فروش ما در تماس باشید.