متابی سولفیت سدیم چیست؟ کاربردها و عوارض

معرفی متابی سولفیت سدیم

متابی سولفیت سدیم، یک ترکیب شیمیایی با فرمول Na2S2O5 است که به عنوان یک ترکیب سولفیت استفاده می‌شود. این ترکیب در شرایط معمول به صورت پودر سفید یا بلورهای بنفش رنگ در دمای محیط قرار دارد و در آب حل می‌شود.

یکی از ویژگی‌های مهم این ترکیب این است که به عنوان یک ماده ضد اکسیداسیون شناخته می‌شود. به عبارت دیگر، متابی سولفیت سدیم قابلیت اکسیده‌زدایی را دارد و می‌تواند از فرآیندهای اکسیداسیونی در مواد غذایی و دیگر مواد جلوگیری کند. این ویژگی از آن استفاده می‌شود تا از تغییر رنگ، طعم و بوی مواد غذایی به دلیل اکسیداسیون جلوگیری شود.

به علاوه، متابی سولفیت سدیم در صنایع نساجی نیز استفاده می‌شود، به عنوان یک ماده اکسیده‌زدایی که از اکسیدهای رنگی روی الیاف حذف می‌کند. همچنین، در صنایع تولید مواد شوینده و تصفیه آب نیز استفاده می‌شود.

تولید سدیم متابی سولفیت

متابی سولفیت سدیم را می‌توان از واکنش بین دی اکسید گوگرد با کربنات سدیم ایجاد کرد. در زیر معادله واکنش نشان داه شده است:

SO₂ + Na₂SO₃ → Na₂S₂O₅

در اینجا فرآیند تولید واکنش‌ها فوق رخ می‌دهد: واکنش بین محلول کربنات سدیم (Na₂CO₃) و بی سولفیت سدیم (NaHSO₃) برای تشکیل محلول مخلوط بی سولفیت سدیم و سولفیت سدیم (Na₂SO₃).

معادله واکنش: Na₂CO₃ + 2NaHSO₃ = Na₂SO₃ + H₂O + CO₂

دی اکسید گوگرد اضافی (SO₂) را به محلول فوق اضافه کنید تا سولفیت سدیم به بی سولفیت سدیم تبدیل شود و دی اکسید گوگرد محلول نیز بدست آید.

معادله واکنش:  Na₂SO₃ + H₂O + SO₂ = 2NaHSO₃

با افزودن یک ماده قلیایی، مانند کربنات سدیم، هیدروکسید سدیم یا سولفیت سدیم یا مخلوط‌های از این ترکیبات، دی اکسید گوگرد محلول را به بی سولفیت سدیم تبدیل کنید.

معادله واکنش: Na₂CO₃ + H₂O + SO₂ = 2NaHSO₃ + CO₂

بدست آوردن متابی سولفیت سدیم (Na₂S₂O₅) از طریق دو مولکول بی سولفیت سدیم و با خنک‌سازی محلول بی سولفیت سدیم حاصل از واکنش نشان داده فوق و فرآیندهای تصفیه و خشک شدن را برای تولید بلورها یا پودرهای آن دنبال می‌کند.

معادله واکنش: 2NaHSO₃ = Na₂S₂O₅ + H₂O

خواص متا بی سولفیت سدیم

به صورت کریستال‌های سفید یا پودر کریستال است. به آهستگی اکسید شده و به Na₂SO₄ (سولفات سدیم) تبدیل شده و در صورت قرار گرفتن در معرض هوا و رطوبت، گاز دی اکسید گوگرد (SO₂) آزاد می‌کند. SO₂ نیز در اثر واکنش با اسید آزاد می‌شود.

بی سولفیت سدیم در گلیسیرین محلول است وبه مقدار کمی در اتانول و بنزن محلول است. در آب محلول است و میزان حلالیت آن در آب با بالا رفتن دما، افزایش پیدا می‌کند (54 گرم در 100 میلی‌لیتر در 20 درجه سانتی‌گراد و 81.7 گرم در 100 میلی‌لیتر در  دمای 100 درجه سانتی‌گراد.) هنگامی که در آب حل می‌شود، بی سولفیت سدیم (HSO₃) تولید می‌شود که باعث اسیدی شدن محلول (محلول آبی 10٪) PH(4-5.5) می‌گردد.که در زیر واکنش سدیم متا بی سولفیت با آب نشان داده شده است.

Na₂S₂O₅ + H₂O = 2 NaHSO₃

کاربرد متا بی سولفیت سدیم

• در صنایع دارویی جهت تولید قرص استامینوفن و به مقدار کم به بعضی از داروها اضافه می‌شود.
• در صنایع نساجی بعنوان تمیز و سفید کننده پشم و دیگر الیاف طبیعی جهت، تولید رنگ‌های حفره‌ای استفاده می‌شود.
• در صنایع عکاسی در محلول ظهور جهت اسیدی‌کردن محلول ثبوت استفاده می‌شود.
• در صنایع کاغذ سازی و چرم‌سازی به عنوان سفید کننده کاغذ استفاده می‌شود.
• در صنعت ساختمان جهت تولید روان‌کننده بتن.
• در صنعت تولید محصولات شیمیایی به عنوان احیا کننده برای خالص‌سازی و  جداکردن آلدییدها و کتون‌ها و همچنین جهت تولید سولفوکسینات‌های ماده اولیه تولید شامپو بچه و جهت تولید بعضی رنگ‌های آلی به‌کار برده می‌شود.

کاربرد متا بی سولفیت سدیم در صنایع غذایی

متابی سولفیت سدیم خوراکی به عنوان یک نگهدارنده غذا برای غذاهای خشک‌شده مانند چیپس، سیب‌زمینی، کشمش، سیب و همچنین کنسانتره میوه استفاده می‌شود. از این ترکیب معمولاً به عنوان ماده ضد عفونی‌کننده، آنتی‌اکسیدان و نگه‌دارنده در صنایع غذایی و آرایشی استفاده می‌شود و همچنین به عنوان E223 شناخته می‌شود. دوز مصرف آن به عنوان یک ماده غذایی بی‌خطر در حدود 7 گرم در هر کیلوگرم وزن بدن تعیین شده است.

با این حال، افرادی که دارای آلرژی به سولفیت هستند و اغلب در معرض بثورات و خس‌خس سینه قرار دارند، ممکن است بخواهند از این نگه‌دارنده استفاده نکنند. متابی سولفیت سدیم گرید خوراکی به عنوان یک ماده سفید کننده در تولید خمیر و نساجی و همچنین یک عامل کاهش‌دهنده در داروها استفاده می‌شود. این ترکیب یک ماده نگه‌دارنده شناخته‌شده در لوازم آرایشی است.

کاربرد متابی سولفیت سدیم در نانوایی

متابی سولفیت سدیم، مانند L- سیستئین به عنوان یک عامل کاهش‌دهنده در خمیر بیسکویت / شیرینی‌پزی عمل می‌کند که خمیر را شل می‌کند، زمان استراحت را کاهش می‌دهد و با واکنش با پیوندهای دی سولفید و تولید استرهای تیول سولفات در پروتئین گلوتن پس از هیدرولیز به بی سولفیت (HSO₃−) در آب، فرآیند ورز دادن را تسریع می‌کند.

طرز استفاده از متابی سولفیت سدیم در شراب

میزان مصرف متابی سولفیت سدیم در شراب چقدر است؟ هنگامی که برای از بین بردن باکتری ها در خردل ، توقف تخمیر یا حفظ شراب های آماده در برابر اکسیداسیون استفاده می شود ، مقدار مصرف متفاوت است. افزودن ¼ قاشق چایخوری متابی سولفیت سدیم به 5 گالن تقریباً 50 پی پی ام می باشد. برای تهیه مواد ضدعفونی کننده تجهیزات، 8 قاشق چایخوری متابی سولفیت سدیم را در 1 گالن آب حل کنید. غلظت بالای گاز دی اکسید گوگرد تحریک کننده و سمی است ، بنابراین از آن در مناطق با تهویه مناسب استفاده کنید. پس از استفاده از محلول روی تجهیزات ، موارد را باید با آب تمیز و سرد شستشو دهید.

متا بی سولفیت سدیم در تصفیه آب

سدیم متا بی سولفیت صنعتی (SMBS) یک ضد عفونی کننده نیست. SMBS حل شده در آب به بی سولفیت سدیم تبدیل می‌شود. هنگامی که دوزهای بالا مصرف می‌شود، به عنوان یک جاذب اکسیژن عمل می‌کند، در حالی که بسیاری از باکتری‌های تشکیل‌دهنده بیوفیلم بی‌هوازی هستند و این حذف اکسیژن بی ارزش می‌شوند. در بسیاری از موارد، چنین دوزهای بالایی با افزایش رشد بیولوژیکی همراه بوده است، به خصوص در جایی که آب حاوی سطوح TOC بالایی است.

با این حال سدیم متا بی سولفیت صنعتی وقتی به عنوان محلول ذخیره سازی استفاده می‌شود از رشد قارچ در غشاها جلوگیری می‌کند، زیرا بیشتر قارچ‌ها بدون اکسیژن نمی‌توانند رشد کنند. ناگفته نماند که در این شرایط نگهداری از رشد باکتری‌های هوازی نیز جلوگیری می‌شود. قارچ برای رشد به نیتروژن نیاز دارد و غشاهای پلی آمیدی را به ویژه در صورت عدم جلوگیری از رشد قارچ مستعد تخریب می‌کند. قارچ‌ها و باکتری‌های هتروتروف انرژی خود را از ترکیبات آلی به دست می‌آورند، بنابراین مهم است که غشاها را به خوبی تمیز کنید و قبل از ذخیره‌سازی طولانی‌مدت در محلول بی‌سولفیت، همه رسوب‌های آلی را از سطح غشاء جدا کنید.

علاوه براین در صنعت تصفیه آب از متا بی سولفیت سدیم صنعتی، جهت کلر زدایی آب قبل از ورود آب به سیستم اسمز معکوس استفاده می‌شود.

متابی سولفیت سدیم در میوه خشک

متابی سولفیت یک نگهدارنده موثر با خواص ضد باکتری شناخته شده است که به طور گسترده برای نگهداری میوه های خشک و تازه استفاده می شود، برای مهار واکنش های قهوه ای شدن کاتالیزور آنزیمی و غیر آنزیمی و سرکوب موثر رشد میکروبی استفاده می شود.

متابی سولفیت سدیم در آبلیمو

به عنوان یک ماده نگهدارنده برای جلوگیری از تغییر رنگ آبلیمو و به عنوان یک عامل ضد میکروب در آن مورد استفاده قرار می گیرد.

متابی سولفیت سدیم آرایشی

آنتی اکسیدان متابی سولفیت سدیم همچنین برای بهبود ظاهر هیپرپیگمانتاسیون روی پوست، از بین بردن رنگ موهای زائد و جلوگیری از تغییر رنگ ناشی از کلر استفاده می شود.

متابی سولفیت سدیم در مقایسه با متابی سولفیت پتاسیم؟

• هر دو مواد تشکیل دهنده شراب هستند و سولفیت را به شراب اضافه می‎کنند. تفاوت اصلی بین آن‌ها این است که پودر متابی سولفیت سدیم باعث اضافه شدن یون‌های سدیم در شراب می‌شود در حالی که متابی سولفیت پتاسیم یون‌های پتاسیم را اضافه خواهد کرد.
• یون های پتاسیم باعث تثبیت و آزادسازی اسید تارتاریک می‌شوند.
• متابی سولفیت سدیم طعم نمکی به شراب می‌بخشد.

آیا خوردن متابی سولفیت سدیم بی‌خطر است؟

بله، تقریباً هیچ عارضه‌ای ندارد و ایمنی آن توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) و سازمان ایمنی مواد غذایی اروپا (EFSA) و همچنین توسط کمیته مشترک FAO / WHO در مورد مواد افزودنی غذایی (JECFA) تأیید شده است.متابی سولفیت سدیم، پوست خشک را به شدت تحریک می‌کند همچنین در صورت استنشاق ممکن است تحریک‌کننده گلو و بینی باشد.

تولید کننده متابی سولفیت سدیم

شرکت سولفور شیمی کاشان، شرکت اکسیر صنعت هیرکانیان و شرکت پارس سولفیت توليد کننده متابی سولفیت سدیم در ایران می باشند. این شرکت ها با استفاده از دانش فني داخلی جزو تولید کننده سولفیت سدیم و پودر متابی سولفیت سدیم خوراکی و صنعتی مطابق با استانداردهای جهانی در ایران می باشند.

سفارش متابی سولفیت سدیم:

جهت خرید متابی سولفیت سدیم خارجی برند basf آلمان و محصول چین این محصول می توانید با شماره های موجود در سایت تماس گرفته و یا فرم ثبت سفارش را پر کنید. کارشناسان ما در اسرغ وقت با شما تماس خواهند گرفت.

عوارض متابی سولفیت سدیم

متابی سولفیت سدیم ممکن است آلرژی مشابه آسم را ایجاد کند و ممکن است اثرات سوئی به شرح زیر داشته باشد:

• تحریک پوست، چشم و دستگاه تنفسی
• سردرد
• مشکلات تنفسی
• حالت تهوع
• استفراغ
• اسهال

باقی‌مانده آن، دی اکسید گوگرد، که ممکن است سولفیت، اسید سولفوریک و سولفات بر روی غشاهای مخاطی مرطوب تولید کند، اثر تحریک‌کننده و القا بیماری‌های مختلف التهابی دستگاه تنفسی را افزایش می‌دهد. دی اکسید گوگرد می‌تواند فعالیت آنزیم‌ها را از بین ببرد، و از متابولیسم کربوهیدرات‌ها و پروتئین‌ها جلوگیری می‌کند. علاوه بر این، دی اکسید گوگرد ویتامین B  را تجزیه می‌کند.

متابی سولفیت سدیم در مقایسه با بی سولفیت سدیم؟

هر دو ترکیب حاوی سولفیت هستند اما کاملاً متفاوت هستند. فرمول شیمیایی بی سولفیت سدیم NaHSO₃ و با شماره E222 است. بی سولفیت سدیم معمولاً مخلوطی از بی سولفیت سدیم و متابی سولفیت سدیم است، در حالی که دومی یک محصول خالص است. جایگزین شدن بی سولفیت با متابی سولفیت راحت‌تر و ارزان‌تر است.

با توجه به فرآیند تولید متابی سولفیت ، می‌توان تشخیص داد که تولید شکل خالص بی سولفیت سدیم بلور به دلیل متبلور شدن در سدیم متابی سولفیت کار سختی است. به همین دلیل است که شماره افزودنی غذایی اروپا E222 به جای پودر یا گرانول به “NaHSO₃ محلول آبی” را مشخص می‌کند.