متیلن کلراید چیست و چه کاربردهایی دارد؟

متیلن کلراید چیست؟

متیلن کلرید صنعتی یک ترکیب آلی است که به آن دی کلرومتان یا متیلن کلراید نیز گفته می‌شود. می‌توان آن را به طور طبیعی از منابع اقیانوسی، جلبک‌های کلان، آتشفشان‌ها و تالاب‌ها به دست آورد. اکثر متیلن دی کلراید موجود در محیط زیست به دلیل انتشار گازهای صنعتی است. فرمول شیمیایی متیلن کلرید CH2Cl2 است. متیلن کلراید نوعی مایع بی‌رنگ است که بوی شیرین، نافذ و اتر مانند دارد.

این ترکیب یک هیدروکربن کلر شده به شکل مایع فرار و غیر قابل احتراق است اما در صورت قرار گرفتن در معرض دمای بالا ممکن است دود کلرید سمی ایجاد کند. در غلظت‌های بالاتر این بخارها به عنوان مخدر عمل می‌کنند. این ترکیب به عنوان یک ماده پاک‌کننده و حلال بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد.

خواص متیلن کلراید – CH2Cl2

 تولید متیلن کلراید (DCM)

این ترکیب برای نخستین‌بار توسط شیمی‌دان فرانسوی، هنری ویکتور رگنو در سال 1839 تهیه شده است. DCM را می‌توان با درمان متان یا کلرومتان با گاز کلر در محدوده دمای 400-500 درجه سانتی‌گراد سنتز کرد. آن‌ها تحت زنجیره واکنش‌هایی قرار می‌گیرند که محصولات کلر شده بیشتری تولید می‌کنند. در سال 1993، تقریباً 4،00،000 تن حلال متیلن کلراید در کشورهایی مانند اروپا، ژاپن و ایالات متحده به دست آمده است. این فرآیند ترکیبی از کلرومتان، کلروفرم، تتراکلرید کربن و متیلن کلراید را تولید می‌کند. علاوه بر این، ترکیبات حاصل را با فرآیند تقطیر از هم جدا می‌کنند.

جهت خرید متیلن کلراید صنعتی،برند شاندونگ، سامسونگ و لوکسی با کارشناسان فروش پیشگامان شیمی در ارتباط باشید.

کاربرد متیلن کلراید

• دی کلرومتان دارویی نوعی هیدروکربن کلر می‌باشد که تحت عنوان یک ترکیب بی‌هوش‌کننده استنشاقی کاربرد دارد و همچنین به عنوان ماده دارویی در غلظت‌های خیلی بالا بکار می‌رود. از این ماده به عنوان حلال شیمیایی در تولید و فرآوری مواد غذایی استفاده می‌شود.
• این ماده عمدتاً به عنوان یک حلال در از بین بردن رنگ نیز استفاده می‌شود ولیکن در انواع فرمولاسيون‌های آئروسل، حلال در داروسازی، در تولیدات الکترونیک به عنوان یک عامل ضد چربی و همچنین به عنوان عامل فوم اتان کاربرد دارد.
• دی کلرومتان به عنوان حلال شیمیایی در تولید نوارهای رنگی، نوعی پیشران در هواپخشی، در تولید فیلم‌های عکاسی نیز بکار می‌رود.
• در تحقیقات آزمایشگاهی معمولاً برای استخراج نتایج مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ماده یک حلال تمیز کننده فلزات نیز می‌باشد.

استفاده از متیلن کلرید به عنوان ماده تشکیل‌دهنده محصولات آرایشی

(الف) حلال متیلن کلرید به عنوان ماده تشکیل‌دهنده محصولات آرایشی آئروسل، به طور عمده اسپری مو، در غلظت‌هایی که عموماً از 10 تا 25 درصد است استفاده شده است. در یک مطالعه 2 ساله روی استنشاق حیوانات که توسط برنامه ملی سم‌شناسی حمایت مالی می‌شود، متیلن کلراید افزایش قابل توجهی در تومورهای خوش خیم و بدخیم ریه و کبد موش‌های نر و ماده ایجاد کرد.

براساس این یافته‌ها و برآورد میزان مواجهه انسان از استفاده عادی اسپری‌های مو، سازمان غذا و دارو نتیجه می‌گیرد که استفاده از متیلن کلراید در محصولات آرایشی خطر سرطان قابل توجهی را برای مصرف‌کنندگان ایجاد می‌کند و استفاده از این ماده در مواد آرایشی ممکن است این محصولات را به مواد مضر برای سلامتی تبدیل کنند.

(ب) هر کالای آرایشی و بهداشتی که حاوی متیلن کلرید دارویی به عنوان یک ماده تشکیل‌دهنده باشد، به عنوان محصول تقلبی در نظر گرفته می‌شود. آژانس حفاظت از محیط زیست ایالات متحده (EPA) در تاریخ 24 نوامبر 2019 قانونی را برقرار کرد که شامل ممنوعیت استفاده از دی کلرومتان در تمامی حذف‌کننده‌های رنگ برای مصرف شخصی و بهداشتی است.

کاربرد متیلن کلراید در تولید محصولات غذایی و نوشیدنی‌ها

از این ماده به عنوان یک حلال در صنایع غذایی و آشامیدنی‌ها جهت استخراج بکار می‌رود. به عنوان مثال متیلن کلراید، برای حذف کافئین از دانه‌های قهوه‌ی سرد نشده و برگ‌های درخت چای، برای تولید قهوه و چای فاقد کافئین می‌تواند استفاده شود. دی کلرو متان در تولید ادویه‌های طبیعی، ساخت عصاره هوپس جهت آبجو و بقیه‌ی طعم دهنده های طبیعی و نوشیدنی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

صنعت حمل و نقل

•  می‌توان برای جدا کردن  قطعات فلزی و سطوح مثل قطعات هواپیما و ریل‌های قطار و تجهیزات از متیلن کلراید استفاده کرد. در تولید محصولات خودرویی به عنوان عامل روغن‌کاری و گریس‌کننده بکار می‌رود. به عنوان مثال در برداشتن واشر و آماده‌سازی قطعات فلزی برای واشر جدید، می‌توان از این ماده استفاده کرد.
• تولیدکنندگان خودرو و ماشین‌آلات از فرآیند جداسازی بخار دی کلرومتان برای حذف کردن روغن‌ها و گریس از قطعات ترانزیستور ماشین‌آلات، موتورهای دیزلی و سایر اجزای هواپیما و فضاپیماها بهره می برند.
• فنون جدید دفع بخار که متکی به متیلن کلراید صنعتی می‌باشند، سبب می‌شوند ملزومات فلزی در وسایل حمل و نقل با سرعت و اطمینان بیشتر پاک شوند.

کاربرد‌های پزشکی متیلن کلراید دارویی

از این ماده در آزمایشگاه‌ها برای استخراج مواد شیمیایی از گیاهان یا مواد غذایی برای داروهایی مثل آنتی‌بیوتیک‌ها، استروئیدها و ویتامین ها استفاده شده است. تجهیزات پزشکی می‌توانند با تمیز کننده‌های حاوی متیلن کلرید با سرعت و کارآمدی بیشتر تمیز شده، بدون اینکه باعث ایجاد مشکلاتی از قبیل خوردگی، زنگ‌زدگی و یا آسیب به بخش‌های حساس به گرما شوند.

خطرات متیلن کلراید:

• استنشاق

از آنجا که یک مایع فرار است، قرار گرفتن در معرض آن از طریق استنشاق ممکن است رخ دهد. قرار گرفتن در معرض محلول متیلن کلراید بسته به غلظت آن در هوا ممکن است منجر به تداخل در تحویل اکسیژن به بافت‌ها و اختلال در سیستم عصبی مرکزی شود. اگر متیلن کلرید را در غلظت 300 قسمت در میلیون (ppm) یا بیشتر برای مدت زمانی کوتاه (3-4 ساعت) تنفس کنید، ممکن است نتوانید صداهای ضعیف را بشنوید و بینایی شما ممکن است کمی مختل شود.

اگر در مقادیر بیشتری تنفس کنید (800 ppm) توانایی واکنش سریع شما، ثابت ماندن یا انجام کارهایی که نیاز به حرکات دقیق دستی دارند ممکن است مختل شود. علاوه بر این، قرار گرفتن طولانی مدت در معرض آن می‌تواند باعث سردرد، تحریک پذیری، سرگیجه و حالت تهوع، سوزن سوزن شدن در بازوها و پاها و بی‌حسی در انگشتان و انگشتان پا شود.

در بیشتر موارد، این تأثیرات اندکی پس از پایان قرار گرفتن در معرض آن متوقف می‌شوند. آستانه بو در افراد مختلف متفاوت است، اما غلظت 200-300 ppm معمولاً به راحتی توسط اکثر افراد قابل تشخیص است. با این حال، به توانایی بویایی خود تکیه نکنید تا در جلوگیری از مواجهه ناخواسته به شما کمک کند!

• تماس مستقیم

از طریق تماس مستقیم متیلن کلراید با پوست، اگر به موقع آن را از بین نبرید، باعث سوزش شدید می‌شود و از طریق تماس مستقیم با چشم می‌تواند باعث سوختگی قرنیه شود. طولانی شدن تماس پوستی ممکن است منجر به درماتیت شود. استنشاق بخارات ممکن است باعث تحریک شدید سیستم تنفسی شود. بلع ان باعث تهوع، استفراغ، سوزش دستگاه گوارش و سوزش دهان و گلو می شود. متیلن کلرید سمی است و در صورت بلع ممکن است کشنده باشد.