پرگننولون چیست؟
پرگننولون یک هورمون استروئیدی است که در تولید سایر هورمونهای استروئیدی از جمله پروژسترون، DHEA و استروژن نقش اساسی دارد. این ماده به طور طبیعی در بدن یافت میشود، اما برخی افراد آن را به صورت مکمل مصرف میکنند تا به بهبود حافظه در طول عمر کمک کند.
اهمیت پرگننولون
برای دستیابی به تعادل و سلامتی ضروری است که هر عاملی را که میتواند باعث عدم احساس بیماری یا عدم هماهنگی شما شود در نظر بگیرید. یکی از مهمترین هورمونهای استروئیدی که باید مورد توجه قرار گیرد، پرگننولون است که اگر به طور مناسب متعادل شود، میتواند فواید مهمی داشته باشد.
پرگننولون استروئید اصلی تولید شده در بدن شما از کلسترول است و در مغز، غدد جنسی و غدد فوق کلیوی تولید میشود، همچنین پیش ماده اصلی سایر هورمونهای استروئیدی از جمله آلوپراگنانولون است. مزایای زیادی برای تکمیل تولید طبیعی پرگننولون در بدن وجود دارد، از جمله خلق و خو، عملکرد مغز، حافظه و خواب، اما ضروری است که توسط پزشک برای شما تجویز شود تا اطمینان حاصل شود که استفاده از آن به درستی کنترل نمی شود.
بیوسنتز
پرگننولون از کلسترول سنتز میشود. این تبدیل شامل هیدروکسیلاسیون زنجیره جانبی در موقعیت های C20 و C22 با شکاف زنجیر جانبی است. آنزیمی که این وظیفه را انجام میدهد سیتوکروم P450scc است، در میتوکندری واقع شده و توسط هورمونهای تروفیک هیپوفیز قدامی، مانند هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک، هورمون محرک فولیکول و هورمون لوتئین ساز، در غدد فوق کلیوی و غدد جنسی کنترل میشود.
اگرچه پرگننولون در غدد جنسی و مغز نیز تولید میشود، بیشتر پرگننولون در گردش از قشر آدرنال گرفته میشود. برای سنجش تبدیل کلسترول به پرگننولون، از کلسترول بدون تشانه استفاده شده است. محصول پرگننولون را میتوان با استفاده از Sephadex LH-20 از بستر کلسترول جدا کرد.
عملکرد بیولوژیکی
پرگننولون و 3β- سولفات آن، سولفات پرگننولون، مانند DHEA، DHEA سولفات و پروژسترون، به گروه نورواستروئیدها تعلق دارند که در مناطق خاصی از مغز با غلظت زیاد یافت میشوند و در آنجا سنتز میشوند.
نورواستروئیدها بر عملکرد سیناپسی تأثیر میگذارند، از نورون محافظت میکنند و میلین شدن را افزایش میدهند. پرگننولون و استر سولفات آن ممکن است عملکرد شناختی و حافظه را بهبود ببخشند. علاوه بر این، ممکن است اثرات محافظتی در برابر اسکیزوفرنی داشته باشند.
فواید سلامتی
برخی ادعا میکنند که مصرف مکملهای پرگننولون میتواند به مقابله با اختلال حافظه مرتبط با سن و همچنین محافظت در برابر انواع شرایط سلامتی کمک کند. در طب جایگزین گفته میشود که این ترکیب به درمان مشکلات زیر کمک میکند:
- بیماری آلزایمر
- آلرژی
- آرتروز
- افسردگی
- آندومتریوز
- خستگی
- وضعیت پستان فیبروکیستیک
- علائم یائسگی
- اسکلروز چندگانه
- سندرم پیش از قاعدگی
- پسوریازیس
- اسکلرودرمی
همچنین برای افزایش قدرت حافظه، کاهش استرس، تحریک سیستم ایمنی بدن، تقویت سم زدایی، جلوگیری از بیماریهای قلبی و کند کردن روند پیری استفاده میشود. اگرچه تعدادی از مطالعات حیوانی و انسانی در دهه 1940 منتشر شده است که نشان میدهد پرگننولون ممکن است به مدیریت آرتروز و کاهش استرس کمک کند، اما تحقیقات اخیر در مورد پرگننولون بسیار محدود است.
با این حال، چندین مطالعه منتشر شده در سالهای اخیر نشان میدهد که این ترکیب ممکن است مزایای خاصی برای سلامتی داشته باشد. در اینجا نگاهی می اندازیم به برخی از یافتههای اصلی این مطالعات.
حافظه
تحقیقات اولیه نشان میدهد که این ترکیب ممکن است به محافظت در برابر اختلال حافظه مربوط به پیری کمک کند. به عنوان مثال، در گزارشی که در سال 2001 منتشر شد، محققان مطالعات موجود در مورد هورمونهای استروئیدی و تأثیرات آنها بر یادگیری و حافظه در پیری مغز را تجزیه و تحلیل کردند.
اما در حالی که تحقیقات روی حیوانات نشان داد که پرگننولون ممکن است حافظه را افزایش دهد، نویسندگان این گزارش خاطر نشان کردند که مطالعات مبتنی بر انسان در مورد این ترکیب و حافظه نتایج متفاوتی را به همراه داشته است.
افسردگی
بر اساس یک مطالعه مبتنی بر حیوانات که در مجموعه مقالات آکادمی ملی علوم ایالات متحده آمریکا در سال 2012 منتشر شده است، پرگننولون ممکن است به کاهش افسردگی کمک کند. در آزمایش روی موشها، نویسندگان این مطالعه مشخص کردند که پرگننولون با درمان ناهنجاری در برخی از اجزای سلولهای مغزی، میتواند به رفع افسردگی کمک کند.
روانگسیختگی
بر اساس گزارشی که در سال 2011 در منابع علمی منتشر شد، تاثیر آن در درمان اسکیزوفرنی میباشد. نویسندگان این گزارش دریافتند که پرگننولون با تأثیر بر ترکیبات استروئیدی در مغز ممکن است به بیماران اسکیزوفرنی سود برساند. این گزارش همچنین نشان میدهد که ممکن است این ترکیب با افزایش سطح اسید گاما-آمینوبوتیریک در مغز در درمان اسکیزوفرنی کمک کند.
عملکرد خواب را بهبود میبخشد.
مطالعات نشان داده است که پرگننولون و ترکیبات مشتق شده آن از آلوپرگنانولون، میتواند خواب عمیق را تحریک کند و آن را برای بیمارانی که از اختلال خواب یا بی خوابی رنج میبرند، ایده آل میکند.
مطالعات انسانی نشان داده است که مصرف مکمل آن باعث افزایش مدت زمانی میشود که فرد در خواب عمیق (خواب موج آهسته) میگذراند. این به نوبه خود میتواند بر خلق و خو، اضطراب و حتی حافظه تأثیر مثبت بگذارد و به تحکیم سایر مزایای پرگننولون کمک کند.
کمک به کاهش وزن
پرگننولون از تولید کورتیزول جلوگیری میکند و این یکی از دلایلی است که باعث کاهش موثر استرس میشود. این مزیت در کاهش وزن تاثیر دارد، زیرا کورتیزول چربی معده را افزایش میدهد. به همین ترتیب، با کاهش سطح کورتیزول، پرگننولون به طور طبیعی باعث افزایش سطح تستوسترون میشود که میتواند متابولیسم را افزایش دهد و منجر به کاهش وزن شود.
عوارض جانبی احتمالی
به دلیل کمبود تحقیقات، اطلاعات کمی در مورد ایمنی مصرف طولانی مدت یا منظم مکملهای پرگننولون شناخته شده است. با این حال، نگرانی وجود دارد که این ترکیب ممکن است باعث ایجاد عوارض جانبی متعددی شود. از جمله بیخوابی، اضطراب، تغییرات خلقی، سردرد و ریتم قلب نامنظم. همچنین ممکن است باعث رشد موهای صورت یا ریزش مو شود.
با این حال، نشان داده شده است که این ترکیب برای انسان بیخطر است و حداقل عوارض جانبی را دارد و گزینهای مناسب برای بسیاری از بیماران است. در صورت مصرف آن و مشاهده عوارض جانبی بهتر است با پزشک خود مشورت کنید و دوز خود را تا زمان رفع عوارض یا کاهش آن قطع کنید.
از آنجا که این ترکیب میتواند بر سطح هورمونها تأثیر بگذارد، در صورت ابتلا به بیماریهای حساس به هورمون (مانند سرطان پستان، سرطان پروستات، آندومتریوز و فیبروم رحم) از استفاده پرگننولون خودداری کنید.
مقدار و نحوه تهیه پرگننولون
اطلاعات علمی کافی برای تأمین دوز توصیه شده پرگننولون وجود ندارد. توجه به این نکته مهم است که خوددرمانی یک بیماری و جلوگیری یا تأخیر در مراقبتهای استاندارد ممکن است عواقب جدی داشته باشد. اگر میخواهید از آن برای اهداف بهداشتی استفاده کنید، ابتدا با پزشک خود مشورت کنید.
به خاطر داشته باشید که مکملها از نظر ایمنی آزمایش نشدهاند و مکملهای غذایی تا حد زیادی تنظیم نشدهاند. در بعضی موارد، این محصول ممکن است دوزهایی با مقدار مشخص برای هر بسته متفاوت ارائه دهد. در موارد دیگر، این محصول ممکن است به مواد دیگری مانند فلزات آلوده شود. همچنین، ایمنی مکملها در زنان باردار، مادران شیرده، کودکان و کسانی که شرایط پزشکی دارند یا از داروها استفاده میکنند ثابت نشده است.
اگر به دنبال یک درمان طبیعی برای کمک به حفظ حافظه هستید، برخی مطالعات نشان میدهد که افزایش مصرف آنتیاکسیدان ها و اسیدهای چرب امگا 3 ممکن است اثرات تقویت حافظه داشته باشد.
تعدادی از روشهای درمانی جایگزین نیز ممکن است در درمان افسردگی کمک کنند. به عنوان مثال، گیاهانی مانند خار مریم ممکن است به تسکین علائم افسردگی کمک کنند، در حالی که اقدامات ذهنی مانند طب سوزنی و مدیتیشن میتواند به بهبود خلق و خو کمک کند. بعلاوه، ثابت شده است که ورزش منظم و اوقات گذرانده در فضای باز استرس را کاهش میدهد و باعث بهبود خلق و خو میشود.