سیانور چیست
سیانور در برخی از غذاها و گیاهان، مانند هسته و دانه برخی از میوه‌های معمولی، به صورت طبیعی آزاد می‌شود. در تولید کاغذ، منسوجات و پلاستیک، سیانور به عنوان ماده‌ای شیمیایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین، این ماده در مواد شیمیایی مورد استفاده برای تولید عکس نیز وجود دارد. در متالورژی، نمک سیانور برای آبکاری الکتریکی، تمیز کردن فلزات و حذف طلا از سنگ معدن آن استفاده می‌شود. گاز سیانور نیز برای کشتی‌ها و ساختمان‌ها به منظور از بین بردن آفات و حیوانات موذی استفاده می‌شود.
سیانور یک ماده شیمیایی با اثر سریع و بالقوه کشنده است که با توانایی بدن در استفاده از اکسیژن تداخل می‌کند. سیانور می‌تواند به صورت گاز یا مایع بی‌رنگ باشد، مانند سیانور هیدروژن (HCN) یا سیانوژن کلرید (CNCl). همچنین، می‌تواند به صورت فرم کریستالی (جامد) مانند سیانور سدیم (NaCN) یا سیانور پتاسیم (KCN) باشد. سیانور همچنین با نام‌های نظامی AC (برای هیدروژن سیانور) و CK (برای کلرید سیانوژن) شناخته می‌شود. برخی اوقات سیانور به عنوان بوی “بادام تلخ” توصیف می‌شود، اما همیشه بو نمی‌دهد و همه نمی‌توانند این بو را تشخیص دهند.
چگونه در معرض سیانور قرار می گیریم؟
- پس از انتشار سیانور در هوا، افراد ممکن است از طریق تماس با پوست یا چشم و همچنین استنشاق گاز سیانور در معرض این ماده قرار گیرند. استنشاق سیانور باعث می‌شود علائم سمی سریعتر ظاهر شوند، اما بلعیدن سیانور جامد یا مایع نیز می‌تواند سمی باشد.
- پس از انتشار سیانور در آب، افراد ممکن است با دست زدن یا نوشیدن آب در معرض سیانور قرار گیرند. سیانور جامد آزاد شده در آب همچنین می‌تواند گاز سیانور هیدروژن (HCN یا AC) تولید کند که احتمالاً باعث استنشاق گاز شود.
- مصرف غذا یا نوشیدنی آلوده به سیانور می‌تواند افراد را در معرض این ماده قرار دهد. احتمال آلودگی غذا یا نوشیدنی با اشکال جامد بیشتر است.
- گاز سیانور در مکان‌های سربسته که گاز در آنها گیر می‌کند، خطرناک‌ترین است. این گاز، بسته به آب و هوا، می‌تواند به سرعت در فضاهای باز پخش شود و در فضای باز کمتر مضر باشد.
- گاز هیدروژن سیانور (HCN یا AC) از هوا سبک‌تر است، بنابراین به بالاترین نقطه صعود می‌کند. اما سیانوژن کلرید (CNCl یا CK) سنگین‌تر است و در مناطق کم ارتفاع فرو می‌رود که خطر قرار گرفتن در معرض آن را افزایش می‌دهد.
کدام مواد غذایی سیانور دارند
- از خوراکی‌هایی که در ظروف پلاستیکی، کاغذی یا پارچه‌ای نگه داری شده‌اند و ممکن است با مواد جامد، مایع یا گاز در تماس باشند، باید خودداری کرد.
- اما اگر غذا در ظرف شیشه‌ای یا فلزی بسته و سالم قرار دارد، نباید تحت تأثیر انتشار سیانور قرار گیرد. قبل از استفاده، بخش بیرونی ظرف را باید بشویید.
- در صورتی که غذا بوی بد، مزه غیرعادی یا نامطبوعی داشته باشد، باید از مصرف آن خودداری کرد.
- همچنین باید هر دستورالعمل و راهنمایی سازمان غذا و دارو را دنبال کرد.
غذاهایی که می توانند سیانور داشته باشند
- هسته گیلاس
- دانه های سیب
- سنجد نرسیده
- جوز هندی
- سیب زمینی سبز شده
- لوبیا قرمز خام
- برگ ریواس
- بادام تلخ
- قارچ کوهی
- بادام هندی خام
علائم و نشانه های قرار گرفتن در معرض سیانور
در طول یا بلافاصله پس از قرار گرفتن در معرض دوزهای کوچک سیانور، علائم و نشانه های زیر ممکن است ایجاد شود:
- درد قفسه سینه
- تنگی قفسه سینه
- سرگیجه
- چشم درد و اشک چشم
- هیجان
- دشواری در تنفس
- سردرد
- حالت تهوع
- ضربان قلب سریع یا آهسته
- تنفس سریع یا آهسته
- بی قراری
- تنگی نفس و استفراغ
- ضعف
- خس خس سینه
علائم مسمومیت با سیانور در صورت قرار گرفتن در معرض مقدار زیادی سیانور می تواند به سرعت پیشرفت کند. قرار گرفتن در معرض مقدار زیادی سیانور از هر طریقی (تنفس، جذب از طریق پوست، خوردن یا آشامیدن)، ممکن است اثرات دیگری نیز بر سلامتی داشته باشد: - کما
- مرگ
- فشار خون بالا یا پایین
- از دست دادن هوشیاری
- آسیب ریه
- تشنج
در صورت قرار گرفتن در معرض سیانور چه باید کرد؟
- در صورتی که سیانور آزاد شده است، باید از محل اتفاق دور شده و هوای تازه تنفس کرد. در صورت داشتن سیستم هشدار اضطراری محلی، باید آن را بررسی کرد و دستورالعمل های مربوطه را دنبال کرد.
- اگر سیانور در فضای باز آزاد شده است، باید به سرعت وارد خانه شده و در داخل آن پناه بگیرید. همچنین باید مطمئن شوید که پنجره ها بسته و سیستم تهویه خاموش شده تا هوای آلوده به داخل خانه نفوذ نکند. اگر نمی‌توانید به داخل خانه بروید، باید منطقه را ترک کنید.
- در صورتی که سیانور آزاد شده در داخل خانه است، باید فورا ساختمان را ترک کرده و به خارج از آن رفت. همچنین باید لباس ها و جواهرات را بلافاصله از بدن خود بردارید و تمام لایه های لباس خود را در بیاورید. برای حذف سیانور از بدن، بهترین روش دوش گرفتن و شستشوی لباس هاست. در صورتی که نمی‌توانید تمامی لایه های لباس خود را در بیاورید، تا جایی که ممکن است، باید لباس های خود را در بیاورید.
-
از کشیدن لباس روی سر خودداری کنید. اگر مجبورید لباس را روی سر خود بکشید، چشم ها و دهان خود را ببندید و نفس خود را حبس کنید تا سیانور به چشم، بینی یا دهانتان وارد نشود. اقلام خود را در یک مکان مشخص، بهتر است در یک کیسه پلاستیکی قرار دهید.
-
اگر از لنزهای تماسی استفاده می کنید، آنها را بیرون بیاورید و کنار لباس خود قرار دهید. بهتر است لنزهای تماسی را دوباره داخل محل نگهداری آنها قرار ندهید.
-
در صورتی که با سیانور جامد آلوده شده اید، این مرحله را رها کنید و بدن خود را همانطوری که در مرحله بعدی توضیح داده شده است بشویید. در غیر این صورت، از پارچه‌های جداگانه، خشک و تمیز یا حوله‌های کاغذی استفاده کنید تا هر قسمتی از بدن خود که در آن احساس خیس بودن می‌کنید، از جمله سر و موهای خود، صورت، دست‌ها، بدن، بازوها، پاها و پاهایتان پاک کنید. بهتر است پوست خود را به مدت 10 ثانیه لکه دار کنید، سپس به مدت 10 ثانیه هر نقطه از پوست یا موهای خود را که می توانید مایع را ببینید یا احساس کنید، بمالید. لکه زدن و مالش را با پارچه های تمیز و خشک یا دستمال کاغذی ادامه دهید و اشیاء مستعمل را روی زمین بیندازید. اگر هنوز هم احساس می‌کنید مایع روی بدنتان وجود دارد، این فرآیند را چندین بار تکرار کنید. برای هر قسمت از بدن خود از یک پارچه تمیز یا حوله کاغذی جداگانه استفاده کنید و برای هر بار تکرار این فرآیند.
-
ابتدا موها، صورت و دست های خود را بشویید و سپس بقیه بدن خود را بشویید. برای شستشوی بدن، از سر تا پاها، از جمله زیر بغل و کشاله ران، با آب ولرم و صابون ملایم (در صورت وجود) حدود 90 ثانیه بشویید. به مدت یک دقیقه از آب صابون استفاده کنید و سپس 30 ثانیه آب ساده را بشویید. توصیه می شود اجازه ندهید آب وارد چشم، بینی یا دهان شما شود و اسکراب نکنید.
-
اگر چشمانتان می سوزد یا به طور معمول نمی بینید، چشمان خود را به مدت 10 تا 15 دقیقه با آب ولرم بشویید. از قطره چشم استفاده نکنید.
-
صورت خود را خشک کنید، سپس سر خود را به عقب خم کنید و موهای خود را خشک کنید و سپس بدن خود را خشک کنید. برای خشک کردن بدن، از هر چیزی که آب را جذب می کند مانند حوله استفاده کنید و چیزهای مستعمل را روی زمین بیندازید. برای جلوگیری از هیپوترمی، پس از خشک کردن بدن، هر لباس تمیز موجود را بپوشید. این امر به ویژه در صورت سرد بودن دما بسیار مهم است.
-
اگر خدمات واکنش اورژانس در دسترس هستند، پس از استفاده از اقلام مورد نیاز، آنها را روی زمین بگذارید و به پرسنل اورژانس موقعیت آنها را گزارش دهید. برای حفظ بهداشت شخصی، بهتر است از وسایل استفاده شده دوری کنید. در صورتی که خدمات اورژانس در دسترس نیستند، دستکش های ضدآب یا سنگین بپوشید تا جلوی عبور مایع از آنها را بگیرید. به علاوه، همه چیزهای مورد استفاده، از جمله لباس های شما را از روی زمین جمع آوری کرده و در یک کیسه پلاستیکی قرار دهید. دستکش ها را بردارید و در کیسه پلاستیکی دیگری قرار دهید. سپس هر دو کیسه را ببندید.
-
توجه داشته باشید که کیسه ها را در سطل زباله معمولی قرار ندهید. بهتر است آنها را در یک محل امن قرار دهید که احتمالاً دیگران با آنها مواجه نشوند و در معرض سیانور قرار نگیرند. برای اطلاع رسانی به مقامات محلی، محل قرار دادن کیسه ها را به آنها اطلاع دهید.
-
در مرحله بعد، با شماره 115 تماس بگیرید و کمک بخواهید. اگر مقامات اورژانس به شما گفتند که ممکن است از خانه خارج شوید، به بیمارستان بروید.
روش های درمان قرار گرفتن در معرض سیانور
مسمومیت با سیانور با پادزهرهای خاص و مراقبت های پزشکی حمایتی در بیمارستان یا توسط پرسنل آموزش دیده اورژانس درمان می شود. پادزهر برای مسمومیت با سیانور اگر در اسرع وقت پس از قرار گرفتن در معرض آن داده شود بسیار مفید است. مهمترین چیز این است که قربانیان در اسرع وقت به دنبال درمان پزشکی باشند. اگر کسی سیانور خورده است، وی را تحریک به استفراغ نکنید.
منبع: cdc
