مواد ژل کننده

مواد ژل کننده، کاربرد و تهیه آنها

بسیاری از امولسیفایرها، غلظت‌دهنده‌ها، استابلایزرها و عوامل ژل کننده از منابع طبیعی مانند گیاهان و جلبک‌های دریایی از جمله صمغ‌های پلی‌ساکاریدی و نشاسته‌‌ها استخراج می‌‌شوند. در ادامه به کاربرد مواد ژل کننده می‌پردازیم.

برخی از عوامل ژل و انواع فرعی آنها

عوامل ژل ساز هنگامی که در فاز مایع حل می شوند، عوامل ژل کننده هستند زیرا یک مخلوط کلوئیدی، ساختار داخلی منسجمی را تشکیل می دهد. آنها هیدروکلوئیدهای آلی یا مواد معدنی آبدوست هستند. عوامل ژل کننده به شکل دوز نیمه جامد در غلظت 0.5٪ تا 10٪ استفاده می شود. به عنوان مثال می توان به گوارگام، پکتین، نشاسته، کربومر، آلژینات سدیم، ژلاتین، مشتقات سلولز، خاک رس، پلی وینیل الکل و غیره اشاره کرد.

عوامل ژل کننده همچنین به عنوان تثبیت کننده و ضخیم کننده عمل می کنند تا ضخیم شدن بدون سختی ایجاد کنند. اخیراً، پلیمرها به طور گسترده به عنوان عوامل ژل‌کننده در شکل دوز نیمه جامد مورد استفاده قرار گرفته‌اند که در میان آنها پلیمرهای آکریلیک اسید ماکرومولکولی مصنوعی به نام کربومرها بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند زیرا توانایی ضخیم‌شوندگی بالایی در محدوده pH وسیع نشان می‌دهند.

عامل ژل کننده، معمولاً یک پلیمر با غلظت کم و یک قوام نیمه جامد در فرمول ایجاد می‌کند که سرعت رواناب فرمول را کاهش می‌دهد و زمان ماندگاری در محل کاربرد را طولانی می‌کند.

کربومر که در مواد ژل صدعفونی دست نیز بکار میرود به راحتی در غلظت کمی از 1٪ – 2٪ غلیظ می‌شود و پس از مخلوط کردن، محیط قطبی را غلیظ می‌کند. کربومر، pH، ماهیت پایه خنثی کننده (هیدروکسید آمونیوم، هیدروکسید سدیم، تری اتانول آمین) همه با هم مسئول ویسکوزیته ساختاری ژل هستند. هر چه غلظت کاربوپل بیشتر باشد، ویسکوزیته ساختاری بالاتر است.

کربومرها متداول‌ترین ژل‌کننده‌ها در تولید کرم‌ها، پمادها و ژل‌هایی هستند که به‌طور خاص برای استفاده در غشاهای مخاطی طراحی شده‌اند. فرمولاسیون های مبتنی بر بنتونیت باید محدوده pH 6.0 یا بیشتر داشته باشند و غلظت مورد نیاز برای ضخیم شدن ژل ها 2٪ تا 10٪ است.

سدیم کربوکسی متیل سلولز (سدیم-CMC) عامل ژل کننده‌ای است که وقتی ترکیب فرمولاسیون شامل فلزات خاکی سنگین یا قلیایی باشد نمی توان از آن استفاده کرد. از مشتقات سلولزی به عنوان ژل‌کننده نیز استفاده می‌شود، اما یک عیب عمده آن این است که فاقد خواص ضد میکروبی هستند، بنابراین بررسی سازگاری آنها با سایر ترکیبات فرمولاسیون ضروری است و نیاز به استفاده از مواد نگهدارنده در فرمولاسیون دارند.

با این حال، برخی از مشتقات آنها مانند هیدروکسی پروپیل متیل سلولز و متیل سلولز با پارابن ها ناسازگار هستند و انتخاب مواد نگهدارنده را محدود می کند. بسته به ماهیت عامل ژل کننده و حلال، ژل ها می توانند شفاف، مات، قطبی، غیر قطبی یا آب الکلی باشند. به عنوان مثال، اگر شفافیت برای ژل الزامی است، هیدروکسی متیل سلولز به متیل سلولز ارجحیت دارد. 

کاربرد مواد ژل کننده

عوامل ژل ساز به عنوان پایدار کننده، امولسفایر و همچنین افزایش‌دهنده گرانروی در حفاری چاه‌های نفت و گاز استفاده می ‌شود. از جمله عوامل ژل ساز می‌توان به آگار اشاره کرد، وجود مشخصه‌های منحصر به فرد در این ماده باعث شده‌ است تا از جمله مواد ژل کننده به حساب آید.

از جمله ویژگی‌های آگار این است که در آب سرد نا محلول و در آب جوش محلول است و همچنین قوی‌ترین ماده ژل‌ساز شناخته شده می‌باشد و حتی در غلظت %04/0 نیز تشکیل ژل می‌دهد و در درجه حرارت‌هایی بالاتر از درجه حرارتی که ژل تشکیل می‌دهد، می‌تواند ژل خود را حفظ نماید.

این عامل ژل ساز که یک پلی‌ساکارید غیر انشعابی است از دیواره سلولی جلبک قرمز به دست می‌آید، از جمله مهم‌‌ترین کاربردهای عوامل ژل‌ساز می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:

• صنایع نفت و گاز: به عنوان عامل پایدار کننده و امولسیفایر
• صنایع لبنی: به عنوان عامل بافت‌دهنده، روکش‌‌های شیرینی، جایگزین ژلاتین‌‌ها
• صنعت شیرینی و شکلات: تهیه روکش‌‌ها
• میکروبیولوژی: در ساخت محیط کشت‌‌های مختلف
• داروسازی و آرایشی، بهداشتی: به عنوان ژل‌ساز و قوام‌دهنده

کاربرد درمانی آن به عنوان یک ملین مخصوصاً در یبوست‌های مزمن، به کار می‌‌رود و بدون جذب شدن از روده می‌گذرد. همچنین ضد زخم معده و دوازدهه است. به صورت کپسول یا محلول معلق در آب یا ژله به مقدار چهار تا شانزده گرم از راه دهان به کار می‌رود. آگار عمدتاً برای تهیه محیط کشت در میکروب‌‌شناسی آزمایشگاهی مصرف می‌شود.

همچنین این ماده می‌تواند ماسک صورت خوبی برای پاکسازی منافذ آن باشد. ژلوز یک مادهٔ سمی نیست و به مقدار کم در قنادی‌ها، خوراک‌پزی‌‌ها مصرف می‌شود اما استعمال آن به مقدار زیاد یا مکرر در اشخاص مسن باعث بالا رفتن کلسترول خون و انسداد حقیقی روده خواهد شد.

آگار یا مواد ژل کننده به منظور ماده قالب‌گیری در دندانپزشکی نیز استفاده می‌‌شود. هم چنین از آگار یا مواد ژل کننده در فرآیند هیستوپاتولوژی، به عنوان یک ترکیب مجاز در ساخت کود زیستی، سوبسترایی برای واکنش رسوب‌دهی در ایمونولوژی و همچنین در تهیه دسر مورد استفاده قرار می ‌گیرد.

تهیه مواد ژل کننده

همان‌طور که گفتیم آگار یا مواد ژل کننده یک ماده ژله مانند است که از انواع خاصی از جلبک‌ها بدست می‌‌آید. این ماده از پلی‌ساکارید آگارز مشتق شده‌ است و باعث استحکام دیواره سلولی در گونه‌های خاصی از جلبک‌‌ها می‌شود.

با جوشاندن این نوع جلبک‌ها، آگار یا مواد ژل کننده به بیرون آزاد می‌‌شود. این دسته از جلبک‌‌ها آگاروفیت نام دارند و از راسته رودوفیتا (جلبک‌های قرمز) هستند در واقع آگار مخلوطی از دو ترکیب است: پلی‌ساکارید خطی آگارز و ترکیب هتروژن مولکول‌های کوچک‌تری به نام آگاروپکتین.

آگار می‌تواند به عنوان ملین، مهار کننده اشتها، جایگزین گیاهی برای ژلاتین، قوام‌دهنده سوپ، نگه‌دارنده مربا، بستنی و دیگر انواع دسر مورد استفاده قرار گیرد. این ماده به عنوان یک سوبسترای جامد در تهیه محیط کشت میکروبی نیز کاربرد فراوانی دارد. ماده ژل مانند موجود در آگار، یک پلی‌ساکارید غیر منشعب است و از دیواره سلولی برخی از گونه‌‌های جلبک قرمز گرفته می‌شود.

اکثر غذاهایی که امروز می‌شناسیم و آن‌ها را دوست داریم ترکیبی از اجزای طبیعی هستند که ممکن است به طور طبیعی در کنار یکدیگر قرار نگیرند. مثلاً روغن و سرکه در کنار هم سس سالاد مورد علاقه افراد را تشکیل می‌‌دهند. با این حال، این دو ماده مایع هیچ ارتباطی با یک دیگر ندارند و در کوتاه‌ترین زمان از هم تفکیک می ‌شوند.

برای این که اجزای مختلف (روغن، آب، چربی، هوا، پروتئین و…) سازگاری پیدا کنند، ایجاد یک رابط بین خواص متضاد مورد نیاز است و برای رسیدن به این هدف از امولسیفایر استفاده می‌شود. امولسیفایرها مولکول‌هایی هستند که برای همه اجزاء درگیر در یک ترکیب، عمل مشابه دارند و نهایتاً یک مخلوط همگن ایجاد می‌کنند و از تفکیک اجزاء جلوگیری می‌کنند.

جهت استعلام

قیمت اناوع مواد ژل کننده و همچنین دریافت مشاوره رایگان با ما تماس بگیرید.

• 02128425006
• 09124850508

 شنبه  تا چهارشنبه ۹ الی ۱۷ |  پنج شنبه ۹ الی ۱۳

از امولسیفایرها، استابلایزرها، غلظت‌دهنده‌ها و عوامل ژل‌ کننده در داروها و مکمل‌های غذایی استفاده می‌شود به عنوان مثال روغن جگر ماهی. اکثر امولسیفایرها، غلظت‌دهنده‌ها، استابلایزرها و عوامل ژل کننده، بی‌بو و بی‌مزه هستند.

شرکت بازرگانی پیشگامان شیمی آمادگی دارد ضمن دریافت سفارش‌ شما مشتریان عزیز، محصول مورد نیاز صنایع مختلف را با بهترین قیمت و بهترین کیفیت تأمین کند. این محصول در سریع‌ترین زمان ممکن به وسیله سیستم حمل‌ونقل مطمئن به شهرهای مختلف ارسال می‌شود. قیمت‌های عرضه شده توسط این شرکت همواره پائین‌ترین قیمت است و شما مشتریان عزیز می‌توانید ضمن استعلام قیمت، با قیمت سایر اشخاص حقیقی و حقوقی دیگر مقایسه نمائید.