مواد اوليه شامپو اغلب از آب، مواد فعال‌كننده سطحی، لوريل سولفات، آمونيوم لوريل سولفات است كه در همه شامپوها مشترك است. حدود هفتاد تا هشتاد درصد كل فرمول را آب تشكيل می‌دهد تا مواد شوينده را رقيق كند. در صورت تمايل تركيبات مختلفي به مواد اوليه شامپوها اضافه می‌شوند مانند رنگ براي تغيير رنگ، رايحه براي تغيير بو، مواد تنظيم‌كننده PH، عوامل شيميايی، مواد پروتئينی، ويتامين‌ها و عصاره‌های گياهی كه باعث تفاوت در مدل شامپوها و كارايی آن‌ها می‌شود.
فرمول‌های شامپو
شامپوها مواد تميزكننده‌ای هستند كه براي كاربردهیي مختلف از جمله بهداشت فردی، حيوانات خانگی و فرش مورد استفاده قرار می‌گيرند. در مواد اوليه شامپو بيشتر روش‌های مشابهی ساخته استفاده مي‌شود كه در درجه اول از مواد شيميايي به نام سورفكتانت استفاده مي‌شود. سورفكتانت داراي اين توانايی است كه مواد روغنی روی سطوح را احاطه می‌كند و اجازه می‌دهد اين مواد با آب شسته شود.
درمواد اوليه شامپوهای جديدتر بيشتر سديم لورات سولفات به عنوان سورفكتانت استفاده مي‌شود. سورفكتانت ثانويه يا مشترك دو تا شش درصد فرمولاسيون شامپو را تشكيل مي‌دهد. اين ماده براي حجم‌دهندگی، ملايمت و افزايش پايداری و چگالی كف است. نمك معمولاً يكی از موادی است كه عموماً در تركيب مواد اوليه شامپو به كار مي‌رود كه دو تا پنج درصد از آن را تشكيل مي‌دهد. افزودن نمك به اين فرمول براي كم شدن تراكم ميسل‌ها و تبديل ميسل‌های كروی به ميله‌ای شكل كمك مي‌كند.
ماده ديگری كه اغلب به عنوان نرم‌كننده به مواد اوليه شامپو افزوده مي‌شود پليمرهای كاتيونی همراه يا بدون سيليكون هستند. افزودن اين مواد باعث مي‌شود موهای خيس نرم‌تر شده و گره نخورند و باعث كيفيت كف شامپو مي‌شود و چربی و ذرات را بهتر در خود حل می‌كند.
انواع شامپو
شامپوهای بدون سولفات
سولفات‌ها مواد شيميايي هستند كه به هنگام تماس با پوست سر ممكن است به آن آسيب برساند و باعث خشك شدن مو و از بين رفتن رنگ مو مي‌شود. هر چه مقدار كف كردن يك شامپو بالاتر باشد ميزان سولفات در آن بيشتر است.
شامپوهای بدون سيليكون
شامپوهايی است كه در تركيب آن‌ها روغن‌های طبيعی استفاده شده است. استفاده از سيليكون در دراز مدت سبب بروز مشكلاتی برای ساختمان مو به خصوص موهای آسيب ديده خواهد شد. اين ماده مي‌تواند به مرور باعث نازك شدن موها، خارش و حساسيت پوست سر شود به خصوص در افرادی كه دارای پوست حساس هستند.
شامپوهای خشك
اين مدل از شامپوها ظاهری شبيه به اسپری مو دارند و بايد آن‌ها را از فاصله بيست سانتي‌متری به مو اسپری كرد بعد پوست سر و ساقه را كاملا ماساژ دهيد و بعد از چند دقيقه موها را با حوله خشك كنيد. شامپوی خشك گروهی از شامپوهايی است كه نياز به آبكشی ندارد. استفاده از اين شامپو بيشتر براي افرادي مناسب است كه در مسافرت هستند و به آب يا حمام دسترسی ندارند به خصوص افراد مبتلا به بيماری‌های ناتوان كننده ای كه نمي توانند حمام كنند يا بيماري‌های پوستی دارند.
شامپوهای طبی
اين نوع شامپوها جنبه دارويی و طبی دارند از جمله اين شامپوها مي‌توان به شامپوهاي ضد التهاب و ضد جوش، شامپوهای ضد قارچ و ضد شوره، شامپوهای درمان‌كننده جوش سر، شامپوهای التيام‌دهنده پوست و تسريع‌كننده ايجاد بافت اشاره كرد.
شامپو براي مو چرب
مصرف اين شامپوها باعث كاهش چربی پوست سر شده و موها را خوش حالت و با طراوت مي‌كند.
شامپو براي مو رنگ شده
رنگ كردن مو باعث مي‌شود از درخشندگی، نرمی و لطافت مو كاسته شود. اين شامپوها به ترميم ساقه مو كمك مي‌كند و همچنين از روند سفيد شدن مو جلوگيري مي‌كند.
مكانيسم شامپو
يك شامپو هرچقدر هم معجزه‌گر باشد در وهله اول بايد بتواند مو و پوست سر را تميز كند. شامپوها بايد طوری فرموله شوند كه بتوانند مواد سبوم، مواد پروتئينی و آلودگی محيطی را به خوبی پاك كنند.
سبوم: كه همان چربی طبيعی است و توسط غدد ترشح چربی در پوست ترشح شده و به سطح پوست مي‌آيند.
مواد پروتئينی: كه از طريق عرق به سطح پوست سر مي‌رسند.
آلودگی محيطی: كه روی پوست سر باقی مي‌مانند.
تركيبات ديگر شامپوها
سفت‌كننده‌ها
آكانول‌ها آميدها كه كف شامپوها را مي‌سازند نيز تا حدی فرمولاسيون را سفت‌تر مي‌كنند. كلريد سديم يا نمك نيز مي‌تواند براي افزايش سفتی شامپوها مورد استفاده قرار گيرد كه در مواد اوليه شامپو نيز استفاده مي‌شود.
مواد نرم‌كننده
شامپوهايی كه ويژگی نرم‌كنندگی را به طور خاص و به عنوان مزيت در خود دارند شامپوهای دو در يك ناميده مي‌شوند. مواد اين شامپو از تركيبات گوار كلريد هيدروكسي كه يك پليمر است، دايميتيكون كه يك سيليكون است و كواترنيوم هشتاد كه يك عامل چهار جزئي است تشكيل شده است.
مواد نگهدارنده
مواد نگهدارنده از آلوده شدن شامپوها به باكتري‌ها و ساير ميكروب‌ها جلوگيری مي‌كند. دو مورد از رايج‌ترين مواد نگهدارنده‌ای كه مورد استفاده قرار مي‌گيرند هيدانتوئين و متيل پارابن هستند.
بهبود دهنده‌ها
موادی كه به عنوان كمپلكس‌دهنده شناخته مي‌شوند به فرمول مواد اوليه شامپو اضافه مي‌شوند تا اثرات سست‌كنندگی ناشی از سختی آب را جبران كند. اسيدها يا بازهايی به آن اضافه مي‌شوند تا PH شامپو را تنظيم كنند به طوری كه مواد پاك‌كننده امكان تميزكنندگی را فراهم كنند.
مواد افزودنی ويژه
مواد طبيعی مانند عصاره‌های گياهی، روغن‌های طبيعی، پروتئين‌ها و ويتامين‌ها را مي‌توان به عنوان افزودنی ويژه به مواد اوليه شامپو اضافه نمود.
