فتالات ها چیستند؟ چه کاربردی در صنعت و زندگی ما دارند؟ دی بوتیل فتالاهات ها از کجا پدید می‌آیند؟ شرایط نگهداری آن‌ها چگونه است؟
مشخصات فنی دی بوتیل فتالات ها:
- گروهی از مواد شیمیایی آلی به‌هم مرتبط که نام دیگر آن‌ها استرهای اسید فتالیک هم گفته می‌شود صنعت شیمی از آن به عنوان فتالات‌ها نام می‌برد.
در صنعت پلاستیک‌سازی از فتالات ها به عنوان نرم‌کننده استفاده می‌کنند تا آن‌ها را انعطاف‌پذیر و کشسان کنند.
در صنعت پنج نوع فتالات بیشترین کاربرد را دارد:
- دی اپتل هکسیل فتالات
- دی بوتیل فتالات (Dibutyl phthalate)
- دی ایزونونیل فتالات
- دی ایزودکیل فتالات
- پنزیل بوتیل فتالات
از حاصل واکنش استریفیکاسیون نرمال بوتانل و فتالیک انیدرید یک پلاستی سایزر ( دی بوتیل فتالات) به وجود می آید.
منابع دی بوتیل فتالات:
این ماده بطور طبیعی توسط برخی حیوانات و گیاهات تولید می‌شوند. استفاده و دفع محصولاتی که حاوی فتالات‌ها هستند در خلال تولید در محیط مناشر می‌شوند. هوا، آب آشامیدنی و محیط فیزیکی اطراف مصرف‌کنندگان در معرض این مواد شیمیایی قرار می‌گیرند. در موادی مانند لوازم آرایشی، دستگاه‌های پزشکی، مواد پلاستیکی، رنگ‌ها، لوپریکانت‌ها، یا روغن‌های روان‌ساز، مواد کف‌سازی، چسب هل، محصولات پاک‌کننده، جوهرها، لباس‌ها، آفت‌کش‌ها و اسباب‌بازی‌ها ترکیبات فتالات‌ها دیده می‌شود.
فتالات ها همچنین در صنعت غذا و بسته‌بندی مواد غذایی نیز استفاده می‌شوند. همچنین در تجهیزات تولید نظیر تسمه نقاله‌ها و لوله‌ها و شیلنگ‌های پلاستیکی‌ها این ترکیبات شیمیایی یافت می‌شوند.
بسیاری از مواد بسته‌بندی غذا می‌توانند حاوی دی بوتیل فتالات باشند، من جمله PVC و پلاستیک‌های دیگر، جوهرهای چاپ که بر بسته‌بندی‌های انعطاف‌پذیر غذاها به‌کار برده می‌شوند، چسب‌هایی که برای کاغذ و مقوا بکار برده می‌شوند، لایه سلولزی احیا شده (سلوفان)، لایه‌های کاغذ ـ فویل آلومینیومی و سرهای درزگیر بطری‌ها. مشخص شده است که فتالات‌ها از بسته‌بندی به غذاها، به‌ویژه محصولات پر چربی و روغن‌ها، منتقل می‌شوند و میزان انتقال به غذا از بسته‌بندی، با افزایش دما بالا می‌رود.
تحقیقات غذایی مشخص کرده است که گرچه بسته‌بندی به وجود فتالات‌ها در محصولات غذایی کمک می‌کند اما تنها منبع مواد شیمیایی نیست. یک تحقیق در بریتانیا که در سال ۱۹۹۵ منتشر شد مشخص کرد که سطوح اندازه‌گیری شده‌ی DEPH و DBP در برخی محصولات بالاتر از حد انتظار بود اگر تمام DEPH و DBP موجود در بسته‌بندی به غذاهای مورد نظر منتقل شده بود. به‌علاوه، سطح فتالات در مرکز محصولات برابر یا بالاتر از میزان آن بر روی سطح غذاها بود یعنی جایی که محصول با بسته‌بندی تماس دارد. این نتایج نشان می‌دهند که منابع محیطی، حداقل تاحدی، به وجود فتالات‌ها در غذاها کمک می‌کنند.
مشخصات فنی دی بوتیل فتالات ها:
- شکل ظاهری: مایع شفاف، بی‌رنگ با بوی بسیار کم
- خلوص: ۹۹%
- عدد اسیدی: حداکثر ۰۴/.
- ضریب شکست: 01/0 ±495/1
- درصد آب: ۰.۱
کاربرد:
دی بوتیل فتالات به عنوان نرم‌کننده درصنایع پلاستیک، پوشش‌های نیتروسلولزی و… استفاده می‌شود.
شرایط نگهداری:
به دور از تابش مستقیم نور خورشید در مکان‌های سرپوشیده در بشکه‌های سالم و در بسته در دمای مناسب ۵-۳۵ درجه سانتی‌گراد نگهداری شود.
در شرایط انبارداری استاندارد این محصول تا ۲ سال قابل نگهداری و استفاده است.
از منابع آتش‌زا دور نگه‌داشته شود و همچنین از تماس با چشم و دست خودداری گردد.
سیدی
