مواد غلظت دهنده محصولات شوینده
شرح ویسکوزیته و اصلاحکننده رئولوژی
ویسکوزیته و رئولوژی مفاهیم فنی پیچیدهای هستند و دارای برخی همپوشانیها هستند اما تفاوتهای قابل توجهی وجود دارد. رئولوژی (Rheology) مطالعه گستردهای در مورد جریان مواد، جامد و مایع است، ما از اصطلاح Rheology Modifications استفاده میکنیم تا درباره موادی که جریان فرمولاسیون را تغییر میدهند صحبت کنیم.
یک اصلاحکننده رئولوژی، فرمولبندی را ساختار میدهد و در عین حال باعث سهولت در جریان و ریختن آن میشود. مقاومت، استحکام و ضخامت از خصوصیات مربوط به اصلاح رئولوژی هستند.
اصلاح ویسکوزیته بیشتر یک بعدی است و هدف آن تغییر ضخامت یا شربت مایعات است. ویسکوزیته خاصیت مایعات است. نوع خاصی از اصلاحکننده ویسکوزیته عامل ضخیمکننده است. یک ماده ضخیمکننده ویسکوزیته یک مایع را افزایش میدهد، بدون اینکه سایر خصوصیات فرمولاسیون را تغییر دهد.
اصلاحکنندههای ویسکوزیته در طیف وسیعی از محصولات از بتن، ملات خشک و روانکنندهها گرفته تا محصولات دارویی، تمیز کننده و محصولات آرایشی استفاده میشود. محصولات مراقبت شخصی میتوانند از نظر ویسکوزیته بسیار متفاوت باشند – به عنوان محصول شستشوی بدن، ژل دوش ویسکوزیته کمی بیشتر یا محصولات حالتدهنده مو ضخیمتر، به فکر محصول با گرانروی کم باشید.
اصلاحکنندههای ویسکوزیته مواد شوینده را میتوان در بسیاری از دستهها یافت.
غلظت دهنده مواد شوینده
یکی از ملزومات اکثر فرمولاسیون محصولات آرایشی و بهداشتی داشتن رئولوژی جذاب است. این بدان معنی است که شما به عنوان یک فرمولاتور باید راهی برای کنترل ویسکوزیته (یا ضخامت) محصولات خود پیدا کنید. تعدادی ترکیب وجود دارد که برای این منظور استفاده میشود. هر نوع برای انواع مختلف فرمولاسیون کاربرد دارد.
یک ماده غلظتدهنده به طور معمول بدون تأثیر منفی بر سایر مشخصات فرمولاسیون، ویسکوزیته یک مایع را افزایش میدهد. عوامل غلظتدهنده عمدتاً برای بهبود قوام با ضخیم شدن فرمولاسیون استفاده میشوند. این امر اغلب باعث افزایش اثر پایداری ماده میشود و به نوبه خود منجر به بهبود عملکرد میشود.
بسیاری از مواد غلظتدهنده همچنین دارای برخی از ویژگیهای مرطوبکنندگی هستند و برخی از آنها میتوانند امولسیونکننده باشند.
از مواد غلظتدهنده خوراکی در محصولات غذایی استفاده می شود و انواع دیگر عوامل غلظتدهنده را میتوان در بسیاری از بخشهای بازار مانند پوششها، مواد شوینده و محصولات مراقبتهای شخصی مشاهده کرد.
انواع غلظت دهنده ها
غلظتدهندههای لیپید
غلظتدهندههای چربی در درجه اول از مواد لیپوفیلی تشکیل شدهاند. آنها با انتقال ضخامت طبیعی خود به فرمول کار میکنند. به طور معمول، این مواد در دمای اتاق جامد هستند اما از طریق گرما مایع میشوند و در امولسیونها قرار میگیرند. آنها بیشتر در کرمها و لوسیونها استفاده میشوند. برخی از انواع متداول شامل ستیل الکل، استئاریل الکل، کارنوباواکس و اسید استئاریک است.
غلظتدهندههای مشتق شده طبیعی
غلظتدهندههای مختلفی در طبیعت یافت میشوند یا مشتقات غلظتدهندههای طبیعی هستند. این مواد پلیمرهایی هستند که با جذب آب برای متورم شدن و افزایش ویسکوزیته کار میکنند. مشتقات سلولز مانند هیدروکسی اتیل سلولز اغلب در محصولات شوینده مایعات مانند شامپو یا شستشوی بدن استفاده میشود. صمغ گوار نمونه دیگری از ماده غلظتدهنده طبیعی است.
گوارگام، زانتان گام و ژلاتین از دیگر موارد است. این غلظتدهندهها در هر فرمولی که حاوی سطح بالایی از آب باشد قابل استفاده هستند. متأسفانه، آنها میتوانند ناسازگار باشند، باعث کدر شدن فرمولهای شفاف و احساس چسبندگی روی پوست شوند.
غلظتدهنده مواد معدنی
غلظتدهندههای معدنی به طور طبیعی وجود دارند که میتوانند آب یا روغن را جذب کرده و ویسکوزیته را تقویت کنند. آنها نوع متفاوتی از ویسکوزیته را نسبت به صمغهای طبیعی ایجاد میکنند. مواد شامل سیلیس، بنتونیت و سیلیکات آلومینیوم منیزیم هستند. از این مواد غلظتدهنده میتوان برای غلیظ شدن روغن و همچنین فرمولاسیونهای مبتنی بر آب استفاده کرد.
غلظتدهندههای مصنوعی
شاید همهکارهترین ماده غلظتدهنده، مولکولهای مصنوعی باشد. کربومر متداولترین نمونه است. این یک پلیمر قابل تورم در آب است که میتواند برای تشکیل ژلهای شفاف استفاده شود. آنها حس مطلوبی دارند که باعث میشود آنها از سایر مواد ضخیمکننده که احساس چسبندگی دارند برتر باشند. غلظتدهندههای کربومر همچنین توانایی تعلیق مواد در محلول را دارند بنابراین میتوانید فرمولهای با ویسکوزیته کم با ذرات بزرگ معلق داشته باشید. این غلظتدهندهها همچنین به ثبات امولسیون کمک میکنند و به طور مکرر در محصولات لوسیون و کرم استفاده میشوند.
غلظتدهنده یونی
اگر یکی از متداولترین مواد غلیظکننده برای محلولهای سورفاکتانت را ذکر نکنم، بسیار ناامید میشوم. به سادگی با افزودن نمک (NaCl) میتوانید یک محلول سورفکتانت آنیونی بدست آورید تا غلیظ شود. در حقیقت، از نمک به عنوان عامل تنظیمکننده غالباً در حین تولید استفاده میشود.
مواد شوینده مایع بر پایه SLES (تگزاپن)
افزایش غلظت با استفاده از نمک
در میان انواع مختلف شویندههای مایع، مواد شوینده بر پایه سدیم لوریل سولفات (SLS) به راحتی قابل فرمولسازی هستند، اما اگر به خوبی درک نشوند، خصوصاً در مورد رسیدن به ضخامت یا ویسکوزیته مورد نظر برای محصول، در نهایت بسیار دشوار و پیچیده میشوند.
در بحث ضخیم شدن مواد شوینده مایع SLES، سازندگان مواد شوینده گزینههای بسیار کمی دارند. در بیشتر موارد، غلیظ شدن با استفاده از نمک معمولی (NaCl) انجام میشود و نتیجه غلیظ شدن به شدت به pH مخلوط مواد شوینده بستگی دارد.
فرمولاسیون SLES در بیشتر موارد بسیار قلیایی است و معمولاً pH آن بالای 12.0 است. وقتی نمک در چنین سطوح بالای pH اضافه میشود، احتمال ضخیم شدن پایین است زیرا شیمی مخلوط خیلی قلیایی است. بنابراین pH مخلوط باید قبل از غلیظ شدن با نمک با استفاده از اسید سیتریک تنظیم شود (در حدود 6.0).
افزایش غلظت بدون استفاده از نمک
اگر میخواهید مواد شوینده سدیم لوریت سولفات خود را بدون استفاده از نمک کلرید سدیم (NaCl) غلیظ کنید، هنوز تعداد کمی الکترولیت دیگر دارید که میتوانند کار را به خوبی انجام دهند. شما ممکن است یکی از ترکیبات آمونیوم کلرید یا سولفات سدیم را به عنوان عامل نهایی خود انتخاب کنید.
به خاطر داشته باشید که فقط مقدار بسیار کمی سولفات سدیم مورد نیاز است و ضخامت مواد شوینده نیز به pH آن بستگی دارد. بنابراین pH فرمولاسیون در حدود 6.0 با استفاده از هیدروکسید سدیم یا اسید سیتریک، افزایش یا کاهش یابد.
هیدروکسی پروپیل متیل سلولز (HPMC)
از سلولز اتر (HPMC) در شویندهها برای تثبیت امولسیون ها و ذرات معلق استفاده میشود و برای ضخیم شدن و اصلاح رئولوژیکی سیستمهایی با محتوای سورفاکتانت بالا استفاده میشود. محصول غلظتدهنده در مایع با ویسکوزیته کم، ریختن و پمپ کردن آسان ارائه میشود.
ویسکوزیته بالا هیدروکسی پروپیل متیل سلولز (HPMC) بسیار مناسب برای غلیظ کردن مایعات شوینده است زیرا آنها به طور معمول یک محلول شفاف را تشکیل میدهند، از سطح سازگاری خوبی با کششهای یونی برخوردار هستند و با تاخیر در حلالیت آنها میتوانند به راحتی در مایع لباسشویی قرار گیرند. ثبات و پایداری ذخیرهسازی خوبی نیز حاصل خواهد شد.
برای دستیابی به ویسکوزیته و خصوصیات رئولوژیکی طراحی فرمولاسیون و با توجه به نیازهای مختلف میتوان از آن به همراه سایر انواع غلظتدهندهها ستفاده کرد.
منابع:
- ingrecore.com