سوربات پتاسیم خوراکی چیست؟
سوربات پتاسیم (Potassium Sorbate) نوعی نمک پتاسیم است که از اسید سوربیک به دست میآید و در صنایع غذایی، آرایشی و بهداشتی به عنوان نگهدارنده مورد استفاده قرار میگیرد.
این ماده شیمیایی که از میوه های درختی با نام Rowan استخراج می شود در دهه 1850 توسط فرانسویان کشف شد. سوربات پتاسیم با توقف رشد کپک، مخمر و قارچ، ماندگاری مواد غذایی را طولانیتر میکند. ایمنی و کاربردهای سوربات پتاسیم به عنوان ماده نگهدارنده طی پنجاه سال اخیر مورد بررسی قرار گرفته و از سوی سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) در صورت استفاده مناسب، جزء افزودنیهای ایمن شناخته می شود.
فرمول شیمیاییِ «نمک پتاسیم اسید سوربیک» معروف به «پتاسیم سوربات» عبارتست از CH3CH=CH−CH=CH−CO2K . این نمک سفید قابلیت انحلال بالایی در آب دارد. (58.2٪ در 20 درجه سانتیگراد) این ماده در درجه اول به عنوان نگهدارنده مواد غذایی استفاده می شود. (شماره E 202) سوربات پتاسیم در امور مختلف از جمله صنایع غذایی، مشروبات الکلی و محصولات مراقبت شخصی کاربرد دارد. در حالی که اسید سوربیک به طور طبیعی در برخی از انواع توت وجود دارد، تقریباً تمام اسید سوربیک های مورد نیاز در جهان که سوربات پتاسیم نیز از آن مشتق شده، به صورت مصنوعی تولید می شود.
روش تولید سوربات پتاسیم
تولیدکنندگان سوربات پتاسیم از طریق خنثی سازی اسید سوربیک توسط هیدروکسید پتاسیم، این ماده را به صورت تجاری در مقیاس بالا تهیه میکنند. تولید این ماده طی چهار مرحله با چگالش میان کتن و کروتونالدئید، استر پلیمری، هیدروکسی و هگزنوئیک انجام می شود.
تولید اسید سوربیک بعد از تجزیهی پلی استر اتفاق می افتد. فرآیندهایی مانند تقطیر و تبلور مجدد از طریق کربن فعال صورت میگیرد و در انتها فرآیند خنثی سازی با هیدروکسید پتاسیم انجام شده و سوربات پتاسیم تولید میشود. این ماده به عنوان عاملی بازدارنده در برابر مخمرها و کپکها عمل می کند. پس از یونیزاسیون سوربات پتاسیم در آب، اسید سوربیک ایجاد میشود، که فعالیت مهاری دارد و شکل فعال آن است.
اثر ضد قارچ سوربات پتاسیم
اثر ضدقارچی سوربات پتاسیم میتواند باعث ثبات بیولوژیکی شود. این نگهدارنده معمولاً در صنعت پخت و پز و در مواردی مانند تهیه کیک و بستنی، شربتهای نوشیدنی، پنیر، میوههای خشک، مارگارین و غیره برای جلوگیری از کپک زدگی، تخمیر و حمله میکروبها استفاده میشود و غلظت آن با توجه به کاربردهای خاص، متفاوت است. جهت دریافت اطلاعات بیشتر و خرید پتاسیم سوربات خوراکی و دارویی با کارشناسان فروش ما تماس بگیرید. در ادامه به بررسی خواص و کاربردهای این محصول میپردازیم.
سوربات پتاسیم در چه محصولاتی استفاده می شود
سوربات پتاسیم را در لیست عناصر تشکیلدهنده بسیاری از غذاهای معمول مانند اقلام زیر می توان دید:
- آب سیب
- محصولات پختهشده
- کنسرو میوهها و سبزیجات
- پنیرها
- گوشت خشکشده
- میوه خشکشده
- بستنی
- خیارشور
- نوشابه و آبمیوه
- شراب
- ماست
محبوبیت این ماده نگه دارنده به علت تاثیرگذاری بالای آن است و از طرفی باعث تغییر در کیفیت محصولات مانند طعم، بو و یا ظاهر نمیشود. همچنین محلول در آب است و در دمای اتاق عمل میکند. مواد اولیه محصولات آرایشی و بهداشتی شامل موارد مختلفی از جمله سوربات پتاسیم می باشد. این ماده به عنوان یک ماده ضد میکروب و نگهدارنده در وسایل مراقبت شخصی از جمله موارد زیر استفاده میشود:
- سایه چشم و سایر لوازم آرایشی
- شامپوها و مرطوبکنندهها
- محلول لنزهای تماسی
پتاسیم سوربات به عنوان نگهدارنده
سوربات پتاسیم یک نگهدارنده ضد میکروبی است که دارای خواص ضد باکتریایی و ضد قارچی است که در داروها، غذاها و لوازم آرایشی استفاده می شود. همچنین برای استفاده به عنوان یک ماده نگهدارنده ایمن در غذاهای گربه، سگ و سایر خوراکهای دامی کاربرد دارد.
سوربات پتاسیم در شیر
سوربات پتاسیم به عنوان ماده نگهدارنده خوراکی است که در صورت استفاده صحیح، میتواند رشد باکتری در شیر را مهار کند و همچنین دارای خواص آنتیبادی است. عمده واردات این محصول که در دو نوع پودری و رشتهای تولید میشود، از کشور چین صورت می گیرد.
سوربات پتاسیم در کیک
سوربات پتاسیم برای تهیه نان یا محصولات پخته شده که از مخمر استفاده می کنند مناسب نیست. با احتیاط 1/2 قاشق چایخوری به ازای هر کیلو مخلوط کیک اضافه کنید – حتما ابتدا آن را در چند قطره آب حل کنید سپس به مخلوط خود اضافه کنید.
سوربات پتاسیم در شراب
سوربات پتاسیم در شراب سازی برای “تثبیت” شراب و جلوگیری از تخمیر مجدد استفاده می شود (به ویژه هنگام شیرین کردن شراب قبل از بطری کردن.) سوربات پتاسیم سلول های مخمر را از بین نمی برد، اما در عوض سلول مخمر را از توانایی تکثیر و رشد باز می دارد.
سوربات پتاسیم در خیارشور
این ماده تا 0.4٪ در ترشی های کم نمک و تخمیر طبیعی مثل خیارشور مورد مطالعه قرار گرفته است و هنگامی که با کلرید کلسیم ترکیب می شود، “ترشی با کیفیت خوب” تولید می کند. سوربات پتاسیم حدود 74 درصد از فعالیت ضد میکروبی اسید سوربیک را دارد.
سوربات پتاسیم در پنیر پیتزا
در تولید پنیر، سوربات روی سطح پنیر استفاده می شود تا از تولید مایکوتوکسین جلوگیری کند. پنیر به تدریج مواد نگهدارنده را جذب می کند.
سوربات پتاسیم در لبنیات
سوربات پتاسیم و ناتامایسین را می توان به شیر یا ماست و دوغ که قبلا پاستوریزه شده است اضافه کرد و از رشد باکتری های باقی مانده در محصول جلوگیری می کند. باید در دمای اتاق، دور از نور خورشید و در جای خشک نگهداری شود.
جایگزین سوربات پتاسیم
برخی از جایگزین های رایج عبارتند از بنزوات سدیم، اسید سیتریک، اسید اسکوربیک و نگهدارنده های طبیعی مانند عصاره رزماری و عصاره دانه گریپ فروت. انتخاب نگهدارنده های جایگزین ممکن است به الزامات کاربرد خاص و نتایج مطلوب بستگی داشته باشد.
ایمنی سوربات پتاسیم
آژانسهای نظارتی مانند FDA، سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد و سازمان ایمنی مواد غذایی اروپا (EFSA) مشخص کردهاند که سوربات پتاسیم “به طور کلی بیخطر Generally Regarded As Safe” تلقی میشود و مخفف آن GRAS است. زمانی که سوربات را به عنوان یک ماده افزودنی غذایی میخورید، از سیستم گوارش شما به صورت آب و دی اکسید کربن عبور میکند و در بدن شما جمع نمیشود.
برخی از افراد ممکن است واکنش آلرژیک به سوربات پتاسیم صنعتی موجود در غذاها داشته باشند. این آلرژی ها نادر هستند. آلرژی به سوربات پتاسیم بیشتر در لوازم آرایشی و محصولات شخصی رایج است، جایی که می تواند باعث تحریک پوست یا پوست سر شود. با این حال، گروه کاری محیط زیست سوربات پتاسیم را با خطر کم به عنوان یک محرک پوست ارزیابی کرده است.
اگر از سوربات پتاسیم به عنوان یک ماده خالص استفاده می کنید، به عنوان مثال در شراب سازی، در صورت ریختن آن می تواند چشم و پوست شما را تحریک کند. با وجود الزامات خلوص برای تولیدکنندگان، ممکن است سوربات پتاسیم به عنوان یک افزودنی غذایی آلوده شود.
