استرادیول (E2)، هورمون استروژن استروئیدی یک هورمون اصلی زنانه است. استرادیول در تنظیم چرخههای تولید مثل خانمها نقش دارد. استرادیول مسئول توسعه خصوصیات جنسی ثانویه زنان مانند سینهها، بزرگشدن باسن و الگوی توزیع چربی در زنان است و در رشد و نگهداری بافتهای تولید مثلی زنان مانند غدد پستانی، رحم، و مهبل (واژن) در دوران بلوغ، بزرگسالی و بارداری نقش دارد. همچنین در بسیاری از بافتهای دیگر از جمله استخوان، چربی، پوست، کبد و مغز تأثیرات مهمی دارد. اگر چه میزان استرادیول در مردان در مقایسه با زنان بسیار کمتر است، اما استرادیول در مردان نیز نقش مهمی دارد. جدا از انسان و سایر پستانداران، استرادیول در بیشتر مهرهداران و سختپوستان، حشرات، ماهیها و سایر گونههای جانوری نیز یافت میشود.
استرادیـول علاوه بر اینکه در فولیکولهای تخمدانها تولید میشود، در سایر بافتها از جمله بیضهها، غدد فوق کلیوی، کبد، سینهها و مغز نیز تولید میشود.
استرادیـول از طریق یک سری واکنشها و واسطهها از کلسترول در بدن تولید میشود. مسیر اصلی شامل تشکیل آندرواستینیدیون است که سپس توسط آروماتاز به استرون تبدیل میشود و متعاقباً به استرادیول تبدیل میشود. از طرف دیگر، آندرواستینیدیون میتواند به تستوسترون تبدیل شود، که سپس میتواند به استرادیول تبدیل شود.
پس از یائسگی در زنان، تولید استروژن توسط تخمدانها متوقف میشود و سطح استرادیـول به میزان بسیار کم کاهش مییابد.
استرادیـول علاوه بر نقش خود به عنوان یک هورمون طبیعی، به عنوان دارو نیز استفاده میشود.
کاربردهای پزشـکی استرادیول:
- هورموندرمانی:
- (درمان یائسگی)
سترادیـول در هورموندرمانی یائسگی برای جلوگیری و درمان علائم متوسط یا شدید یائسگی مانند گرگرفتگی، خشکی واژن و پوکی استخوان (ریزش استخوان) استفاده میشود.
- هیپوگنادیسم
بیماری است که در آن غدد جنسی به دلایل مختلف قادر به تولید مقدار کافی هورمونهای جنسی نیستند.
- زنان تراجنسی
استرادیول به عنوان بخشی از هورموندرمانی زنانه برای زنان تراجنسی استفاده میشود.
- کنترل تولد (داروهای ضدبارداری)
- سرطان هورمونی:
- سرطان پروستات
استرادیـول به عنوان نوعی از استروژندرمانی با دوز بالا برای معالجه سرطان پروستات استفاده میشود.
- سرطان پستان
استروژن درمانی با دوز بالا در درمان حدود 35٪ موارد سرطان پستان در خانمهایی که حداقل 5 سال یائسگی دارند استفاده میشود.
- سایر استفادهها:
- ناباروری
استروژنها ممکن است در درمان ناباروری در خانمها مورد استفاده قرار گیرند.
- سرکوب شیردهی
برای سرکوب و متوقفکردن شیردهی و انسداد پستان در زنان پس از زایمان که مایل به شیر دادن نیستند استفاده میشود.
- توقف رشد قد
از استروژنها برای محدود کردن قد نهایی در دختران نوجوان با قد بلند استفاده میشود.
- تقویت سینه
استروژنها در رشد پستان دخیل هستند و استرادیـول ممکن است به عنوان نوعی تقویت هورمونی برای افزایش اندازه سینهها استفاده شود.
- جنون جوانی
به نظر میرسد که استرادیـول در درمان اسکیزوفرنی در زنان مؤثر است.
- انحراف جنسی
استرادیول در دوزهای بالا در درمان انحراف جنسی مانند پارافیلیوس در مردان استفاده شده است.