سیانوژن ترکیب شیمیایی با فرمول 2(CN) است. یک گاز سمی، بی‌رنگ و با بوی تند است. این مولکول یک شبه هالوژن است. مولکول‌های سیانوژن از دو گروه CN تشکیل شده است، شبیه به مولکول‌های هالوژن دو اتمی است، مانند Cl2، اما قدرت اکسید کننده‌گی به مراتب کمتری دارد. دو گروه سیانو در اتم‌های کربن خود به یکدیگر پیوند می‌خورند و ساختار N≡C − C≡N را تشکیل می‌دهند. از آنجایی که از این نام برای رادیکال CN استفاده می‌شود، از این رو برای ترکیباتی مانند برمید سیانوژن (NCBr) نیز استفاده می‌شود.
فهرست عناوین مقاله :
تولید سیانوژن:
سیانوژن به طور معمول از ترکیبات سیانور تولید می‌شود. در روش آزمایشگاهی مستلزم تجزیه حرارتی سیانید جیوه است:
(CN) 2 → (CN) 2 + Hg2 (CN) 2
از طرف دیگر می‌توان محلول‌های نمک مس (II) (مانند مس (II) سولفات) را با سیانیدها ترکیب کرد، یک مس (II) سیانید ناپایدار تشکیل می‌شود که به سرعت به مس (I) سیانید و سیانوژن تجزیه می‌شود.
CuSO4 + 4 KCN → (CN) 2 + 2 CuCN + 2 K2SO42
از نظر صنعتی، سیانوژن از اکسیداسیون هیدروژن سیانید ایجاد می‌شود، معمولاً با استفاده از کلر بر روی یک کاتالیزور سیلیکون‌دی اکسید فعال‌شده با دی‌اکسید نیتروژن بر روی نمک مس ساخته می‌شود. همچنین واکنش نیتروژن و استیلن توسط جرقه الکتریکی یا تخلیه الکتریکی، سیانوژن را ایجاد می‌کند.
خارج از جو زمین:
دی‌سیانو استیلن جامد با استفاده از طیف‌سنجی مادون قرمز در جو تایتان شناسایی شده است. با تغییر فصل در تایتان، این ترکیب در یک چرخه متراکم تبخیر می‌شود، که به دانشمندان روی زمین اجازه می‌دهد تا هواشناسی تایتانی را مطالعه کنند.
در سال 2006، تشخیص دی‌سیانو استیلن در محیط بین ستاره غیرممکن بوده، زیرا تقارن آن به این معنی است که هیچ طیف مایکروویو چرخشی ندارد. با این حال، مولکول‌های نامتقارن مشابه مانند سیانواستیلن مشاهده شده است، و به همین دلیل احتمال حضور سیانوژن در آن محیط‌ها نیز وجود دارد.
به علت دی‌انوفیلی قدرتمند گروه‌های سیانید، این ترکیب یک معرف مفید برای واکنش‌های دیزل-آلدر با دی‌ان‌های غیر واکنشی است.
ایمنی:
سیـانوژن مانند سایر سیانورها بسیار سمی است، زیرا به راحتی سیانید، احیا می‌شود. گاز سیـانوژن تحریک‌کننده چشم و سیستم تنفسی است. استنشاق آن بسته به مقدار قرار گرفتن در معرض آن می‌تواند منجر به:
- سردرد
- سرگیجه
- نبض سریع
- حالت تهوع
- استفراغ
- از دست‌دادن هوشیاری
- تشنج و مرگ شود.
خرید و فروش مواد شیمیایی با کیفیت در پیشگامان شیمی
دوز کشنده آن از طریق استنشاق به طور معمول از 100 تا 150 میلی‌گرم متغیر است. استنشاق 900 پی‌پی‌ام از آن در مدت زمان 10 دقیقه کشنده محسوب می‌شود.
سیانوژن از لحاظ گرمای شعله‌ی سوختن طبیعی، درجه دوم (پس از دی‌سیانو اسیتیلن) را با دمای بیش از 4525 درجه سانتی‌گراد هنگام سوختن در اکسیژن به خود اختصاص می‌دهد.
