ویتامین K چیست؟
ویتامینها موادی هستند که بدن انسان برای رشد به آنها نیاز دارد. بدن برای تولید پروترومبین به ویتامین K احتیاج دارد. پروترومبین، پروتئین و فاکتور انعقادی است که در لخته شدن خون و متابولیسم استخوان اهمیت دارد. افرادی که از داروهای رقیقکننده خون مانند وارفارین یا کومادین استفاده میکنند، بدون مشورت پزشک، نباید شروع به مصرف ویتامین K اضافی کنند. کمبود ویتامین K بسیار نادر است، به احتمال زیاد این بیماری در نوزادان و مبتلایان به سوء جذب اثر میگذارد، به عنوان مثال افرادی که به سندرم روده کوتاه، فیبروز کیستیک، بیماری سلیاک یا کولیت اولسراتیو مبتلا میشوند.
اما در موارد شدید، میتواند زمان لختهشدن را افزایش داده و منجر به خونریزی شود. به طور معمول برای محافظت از خونریزی در نوزادان، آنها ویتامین K را از طریق تزریق در جمجمه دریافت میکنند که می تواند کشنده باشد.
انواع مختلف ویتامیـن K وجود دارد. باکتریها در روده شما مقدار کمی از ویتامینK تولید میکنند.
ویتامیـنK یک گروه از ترکیبات است که شامل دو دسته زیر میباشد:
- ویتامین K1 (فیلوکینون)
- ویتامین K2 (مناکوینون)
ویتامین K1 رایج ترین شکل ویتامین K است و عمدتاً در غذاهای گیاهی، به خصوص سبزیجات با برگ سبز تیره یافت میشود. اکثر مردم ویتامیـنK را از گیاهانی مانند سبزیجات سبز و توتهای تیره دریافت میکنند. ویتامین K2، تنها در غذاهای حیوانی مانند گوشت، پنیر و تخممرغ و غذاهای گیاهی تخمیر شده مانند ناتو ( یک غذای سنتی ژاپنی حاصل از تخمیر سویا) یافت میشود.
ویتامین K و مقدار مصرف توصیه شده
ویتامیـن K1 شکل اصلی مکمل ویتامین K موجود در ایران است. مصرف توصیهشده کافی برای ویتامین K بستگی به سن و جنسیت دارد. زنان 19 ساله و بالاتر باید 90 میکروگرم (mcg) در روز مصرف کنند و مردان باید 120 میکروگرم (mcg) داشته باشند. مصرف کافی توصیه شده از ویتامین K در هر دو مواد غذایی و منابع دیگر به شرح زیر میباشد. بیشتر افراد میزان ویتامین K کافی را از رژیمهای غذایی خود دریافت میکنند.
گروه | مقدار مورد نیاز |
کودکان 0-6 ماه | 2 میکروگرم در روز |
کودکان 7-12 ماه | 2.5 میکروگرم در روز |
کودکان 1-3 سال | 30 میکروگرم در روز |
کودکان 4-8 سال | 55 میکروگرم در روز |
کودکان 9-13 سال | 60 میکروگرم در روز |
دختران 14-18 | 75 میکروگرم در روز |
زنان 19 سال به بالا | 90 میکروگرم در روز |
زنان، باردار یا شیرده (50- 19) | 90 میکروگرم در روز |
زنان، باردار یا شیرده (زیر 19 سال) | 75 میکروگرم در روز |
پسران 14-18 | 75 میکروگرم در روز |
مردان 19 ساله و بالاتر | 120 میکروگرم در روز |
منابع ویتامین K
بهترین راه برای دریافت نیاز روزانه ویتامین K، خوردن منابع غذایی است. ویتامین K در غذاهای زیر یافت میشود:
- سبزیجات برگ سبز، مانند کلم، اسفناج، سبزی شلغم، کلم سبز، لوبیای سوئیس، سبزی خردل، جعفری، کاهو و کاهو برگ سبز
- سبزیجاتی مانند جوانه بروکسل، کلم بروکلی، گل کلم و کلم
- ماهی، جگر، گوشت، تخممرغ و غلات (حاوی مقادیر کمتری)
ویتامین K توسط باکتریهای موجود در دستگاه روده تحتانی نیز ساخته میشود.
نمونههایی از منابع غذایی حاوی ویتامین K را در اینجا آوردهایم:
- 10 شاخه از جعفری حاوی 90 میکروگرم (میکروگرم)
- یک و نیم فنجان سبزیجات یخزده و جوشانده حاوی 530 میکروگرم
- یک فنجان اسفناج خام حاوی 145 میکروگرم
- 1 قاشق غذاخوری روغن سویا حاوی 25 میکروگرم
- نصف فنجان انگور حاوی 11 میکروگرم
- تخممرغ آبپز شده حاوی 4 میکروگرم
فواید ویتامین K
ویتامین K به روشهای مختلف بر روی سلامتی بدن تاثیر میگذارد.
سلامت استخوان
به نظر میرسد بین کمبود ویتامین K و پوکی استخوان رابطه مستقیمی وجود دارد. مطالعات متعددی نشان دادهاند كه ویتامین K از حفظ استخوانهای قوی حمایت میكند، تراكم استخوان را بهبود میبخشد و خطر شکستگی را كاهش میدهد. با این حال، تحقیقات این موضوع را تأیید نکرده است. ویتامیـن K به ایجاد پروتئینهای مختلفی برای تنظیم لختهشدن خون و ساخت استخوان کمک میکند. پروترومبین یک پروتئین وابسته به ویتامین K است که به طور مستقیم با لختهشدن خون مرتبط است. گلایکوپروتئینهای استخوان (استئوکلسین و سیالوپروتئین) دارای قدرت جذب ترکیبات کلسیمی فراوان میباشد. استئوکلسین یکی دیگر از پروتئین است که برای تولید نیاز به ویتامیـن K دارد.
سلامت شناختی
افزایش سطح ویتامین K موجود در خون با افزایش حافظه اپیزودیک در افراد مسن مرتبط است. در یک مطالعه، افراد سالم بالای 70 سال با بالاترین سطح ویتامین K1 خون بالاترین عملکرد حافظه اپیزودیک کلامی را داشتند.
سلامت قلب
ویتامین K ممکن است با جلوگیری از رسوب مواد معدنی، جایی که مواد معدنی در شریانها ایجاد میشود، فشار خون را پایین نگه دارد. این کار قلب را قادر میسازد تا خون را به صورت آزاد از طریق بدن پمپ کند. به طور طبیعی رسوب مواد معدنی با افزایش سن اتفاق میافتد و مهمترین عامل خطر بیماریهای قلبی است. ویتامین K در سراسر بدن از جمله کبد، مغز، قلب، پانکراس و استخوان یافت میشود. همچنین نشان داده شده است که مصرف کافی ویتامین K باعث کاهش خطر سکته مغزی میشود. این ویتامین بسیار سریع شکستهشده و در ادرار یا مدفوع دفع میشود. بدن با ظرفیت محدود ویتامین K، ویتامین K را در چرخه کاهش اکسیداسیون ویتامین K بازیابی میکند تا بار دیگر از آن استفاده شود. تحقیقات نشان داده است: “ویتامین K با ویتامین D کار میکند تا اطمینان حاصل کند که کلسیم راه خود را به استخوانها میرساند تا به آنها کمک کند.
وضعیت ویتامین K و سلامت استخوانها
مجموع سطوح پروتئین در حال گردش در استخوان، استئوكالسین (OC) نشانگرهای حساس در ایجاد استخوان هستند. چندین هورمون و فاکتور رشد از جمله ویتامین D اما نه ویتامین K، سنتز استئوکلسین را توسط استئوبلاست تنظیم میکنند. با این حال، ویتامین K یک فاکتور مهم برای γ-کربوکسیلاسیون اسید گلوتامیک در استئوکلسین است.عدم کربوکسیلاسیون استئوکالسین در استخوان و سرم انسان به کمبود ویتامین K مرتبط است. درجه γ-کربوکسیلاسیون استئوکالسین نشانگر مداخلات تغذیه ای ویتامین K است، بنابراین از آن به عنوان یک شاخص نسبی از وضعیت ویتامین K استفاده میشود.
خطرات مصرف ویتامین K
هیچ حد بالای قابل تحمل برای ویتامین K مشخص نشده است. مسمومیت ناشی از خوردن غذاهای حاوی ویتامین K بسیار بعید است. اما مصرف هر نوع مکملی میتواند منجر به سمیت شود. ویتامین K میتواند با چندین داروی متداول، از جمله رقیق کننده خون، ضد تشنج، آنتی بیوتیک، داروهای کاهشدهنده کلسترول، آسپرین، داروهای سرطان و داروهای کاهش وزن تداخل داشته باشد.
- برای جلوگیری از لخته شدن خون که ممکن است جریان خون به مغز یا قلب را مسدود کند از رقیق کنندههای خون، مانند وارفارین (کوادامین) استفاده میشود. آنها با کاهش یا تأخیر در توانایی لخته شدن ویتامین K کار میکنند. افزایش یا کاهش ناگهانی مصرف ویتامین K میتواند در تأثیر این داروها اختلال ایجاد کند.
- داروهای ضد تشنج اگر در دوران بارداری یا در هنگام شیردهی مصرف شوند، میتوانند خطر کمبود ویتامین K را در جنین یا یک نوزاد افزایش دهند. نمونه هایی از داروهای ضد تشنج عبارتند از فنیتوئین.
- داروهای کاهشدهنده کلسترول در جذب چربی اختلال ایجاد میکنند. از آنجایی که چربی رژیم غذایی برای جذب ویتامین K ضروری است، افرادی که این دارو را مصرف میکنند احتمال کمبود بیشتری در ویتامین K دارند.
کسی که از هر یک از این داروها استفاده میکند، باید در مورد میزان مصرف ویتامین K با پزشک خود مشورت کند. بهترین راه برای اطمینان از داشتن مواد مغذی کافی بدن، مصرف یک رژیم غذایی متعادل، میوه و سبزیجات فراوان است. مکمل ها فقط باید در صورت کمبود و تحت نظارت پزشکی استفاده شوند.
فروش ویتامین K
ویتامین K در درامهای ۲۵ کیلو گرمی آماده تحویل به شما مشتریان عزیز میباشد. شرکت پیشگامان شیمی آمادگی دارد ضمن دریافت سفارشهای مشتریان عزیز، محصول ویتامین K مورد نیاز صنایع غذایی و دارویی را با بهترین قیمت و کیفیت تأمین کرده و در اسرع وقت به وسیله سیستم حملونقل مطمئن به شهرهای مختلف ارسال نماید.