گالیک اسید یکی از ترکیبات اصلی فنول میباشد که در چای سیاه، چای سبز، سماق، فندق، رازک، برگ زیتون، انگور، سرکه یافت میشود. این ماده و استرهایش در زمینههای گوناگون صنعتی مثلاً به عنوان مواد افزودنی غذایی و مواد آرایشی استفاده میشود. برخی از مشخصات شیمیایی این ماده در جدول آورده شده است.
PKa | محلولیت در آب | دمای ذوب | شکل ظاهری | جرم مولی |
COOH5/4: OH10 : | gr1 در mL100 آب در دمای oC20 | oC250 | پودر کریستالی سفید | 12/170 |
گالیک اسید به دلیل داشتن سه گروه هیدروکسیل (پلیفنول) و یک گروه کربوکسیل توانایی تشکیل پیوند هیدروژنی درون مولکولی و بین مولکولی را دارا بوده و بسته به جهتگیری این گروههای عاملی اطراف حلقه، چند کنفورمر برای آن امکان دارد. وجود پیوندهای هیدروژنی درون و بین مولکولی ساختار این ماده را پایدار میکند.
این ماده را میتوان در آزمایشگاه از هیدرولیز تانن اسیدی نیز بهدست آورد.
کاربردهای گالیک اسید:
این ماده دارای خصوصیات بیولوژیکی شامل خاصیت ضد التهابی، ضد میکروبی، ضد حساسیت، ضد تصلب شریان و فعالیت ضد سرطانی، دفع رادیکالهای آزاد و حفاظت در برابر بیماری قلبی و عروقی میباشد. علاوه بر این اثرات زیستی، مطالعات نشان داده که تزریق گالیک اسید به موش، باعث جلوگیری از آلزایمر و استرس اکسیداتیو میگردد.
این آنتیاکسیدان اثرات مختلفی روی انواع تومورها در سطوح مولکولی متفاوت دارد و سمیت سلولی انتخابی در برابر سلولهای سرطانی نشان میدهد. به خاطر داشتن فعالیت ضد سمیت در برابر سلولهای سرطانی و عدم آسیبرسانی میتواند به عنوان ضد قارچ و ضد ویروس در صنایع داروئی کاربرد داشته باشد. از سوی دیگر میتواند برای درمان ادرار آلبومینی، دیابت و درمان بیماری پوستی سپوریازیس استفاده شود.
گالیک اسید به عنوان داروی قابض جزئی در برخی موارد خونریزیهای داخلی نیز کاربرد دارد. همچنین از آن به عنوان ماده اصلی برای تولید رنگ و مرکب استفاده میشود. یکی دیگر از کاربردها استفاده از آن به عنوان افزودنی برای مواد غذایی و آرایشی میباشد.
سیدی