هیدروفلوئوریک اسید یک محلول از هیدروژن فلوراید (HF) در آب است. این ماده برای ساخت اکثر ترکیبات حاوی فلوئور مورد استفاده قرار میگیرد. نمونهها شامل فلوکستین دارویی (Prozac) و ماده PTFE (تفلون) است. فلوئور عنصری از آن تولید میشود. محلولهای HF بیرنگ، اسیدی و بسیار خورنده هستند.
هنگامی که هیدروفلوئوریک اسید با پوست انسان تماس پیدا میکند، باعث سوختگی عمیق میشود.
سنتز هیدروفلوئوریک اسید:
این ماده برای اولینبار در سال 1771 توسط کارل ویلهلم شل تهیه شد. امروزه این ماده به طور عمده به وسیله تیمار فلوریت معدنی CaF2 با اسید سولفوریک غلیظ در حدود 265 درجه سانتیگراد تولید میشود.
CaF2 + H2SO4 → 2 HF + CaSO4
این اسید همچنین به صورت فرعی در تولید اسید فسفریک از آپاتیت / فلوئورو آپاتیت تهیه میشود. هضم مواد معدنی با اسید سولفوریک در دماهای بالا، مخلوطی از گازها از جمله هیدروژن فلوراید را آزاد میکند، که ممکن است بازیافت شود.
به دلیل واکنش بالای آن با شیشه، هیدروفلوئوریک اسید در ظروف پلاستیکی نگهداری میشود.
هیدروفلوئوریک اسید آزاد شده در فوران آتشفشانی را میتوان در طبیعت یافت.
در محلول آبی رقیق، هیدروژن فلوراید به عنوان یک اسید ضعیف رفتار میکند، از طیفسنجی مادون قرمز برای نشاندادن این ویژگی استفاده شده است.
ایمنی:
علاوه بر اینکه هیدروفلوئوریک اسید مایع بسیار خورنده است، همچنین یک سم تماسی است. به دلیل توانایی این ماده در نفوذ به بافت، مسمومیت از طریق قرار گرفتن در معرض پوست یا چشم یا هنگام استنشاق یا بلع ایجاد میشود. علائم قرار گرفتن در معرض اسید هیدروفلوئوریک ممکن است فوراً آشکار نشود، و این میتواند باعث شود تا قرابانیان معالجه پزشکی را به تاخیر بیندازند. علیرغم داشتن بوی تحریککننده، HF ممکن است به سطح خطرناک و بدون بوی مشهود برسد. HF در عملکرد عصب تداخل ایجاد میکند، بدین معنی که سوختگی در ابتدا ممکن است دردناک نباشد.
قرار گرفتن تصادفی در معرض این ترکیب میتواند بدون توجه به تأخیر افتد و معالجه را به تأخیر اندازد و میزان بوجودآمون آسیب را افزایش دهد.
علائم قرار گرفتن در معرض HF شامل:
- سوزش چشم
- پوست
- بینی و گلو
- سوختگی چشم و پوست
- رینیت
- برونشیت
- ورم ریوی (ایجاد مایعات در ریهها) و آسیب استخوان است.
اسید هیدروفلوئوریک پس از جذبشدن از طریق پوست، با کلسیم خون واکنش نشان میدهد و ممکن است باعث ایست قلبی شود. سوختگیهایی با نواحی بزرگتر از 160 سانتیمتر مربع (25 اینچ مربع) این امکان را دارند که از تداخل خون و سطح کلسیم بافت سمیت سیستماتیک جدی ایجاد کنند. در بدن، اسید هیدروفلوریک با یونهای مهم +Ca2 و+ Mg2 از نظر بیولوژیکی واکنش نشان میدهد. سوختگیهای شیمیایی HF را میتوان با آب و ژل 2.5 درصد گلوکوناتکلسیم شستوشو داد یا با محلول های مخصوص شستوشو درمان کرد. با این حال، به دلیل جذب آن، شستوشو کافی نیست و درمان پزشکی لازم است. تزریق داخل شریانی کلرید کلسیم نیز در درمان سوختگی مؤثر است.
موارد مصرف:
- تولید ترکیبات ارگانوفلوئورین (تفلون، فلوروپلیمرها، فلوئوروکربنها و مبردهایی مانند فرنون، بسیاری از داروها حاوی فلوئور)
- تولید فلورایدهای معدنی (Na3AlF6، کریولیت و AlF3، تری فلوئورید آلومینیوم)
- تمیز کننده
- پالایش نفت
سیدی