ترتینوئین
ترتینوئین، همچنین به عنوان (all-trans retinoic acid (ATRA شناخته می‌شود، دارویی است که برای درمان آکنه و لوسمی پرومیلوسیتیک حاد استفاده می‌شود.
برای درمان آکنه، به صورت کرم یا پماد روی پوست اعمال می‌شود.
برای بیماری سرطان خون، به مدت سه ماه به صورت خوراکی مصرف می‌شود.
عوارض جانبی ترتینوئین رایج در هنگام استفاده به صورت خوراکی شامل تنگی نفس، سردرد، بی‌حسی، افسردگی، خشکی پوست، خارش، ریزش مو، استفراغ، دردهای عضلانی و تغییر دید است.
سایر عوارض جانبی شدید شامل بالا بودن شمارش گلبول‌های سفید خون و لخته‌شدن خون است.
هنگامی که به صورت کرم استفاده می‌شود، عوارض جانبی آن شامل قرمزی پوست، لایه‌برداری و حساسیت به آفتاب است.
استفاده در دوران بارداری به دلیل خطر نقص هنگام تولد منع مصرف دارد. ترتینوئین در خانواده داروهای ضد رتینوئید است.
کاربردهای پزشـکی ترتینوئین:
ترتینوئین بیشتر برای درمان آکنه استفاده می‌شود. به صورت موضعی، این دارو در گروه C حاملگی است و نباید توسط زنان باردار استفاده شود.
افرادی که از فرم موضعی استفاده می‌کنند نیز نباید از هیچ کرم یا لوسیون استفاده کنند
که دارای خاصیت خشک‌کنندگی قوی، حاوی الکل، قابض‌ها، ادویه‌جات، ترشی‌جات، آهک، گوگرد رزورسینول یا آسپیرین باشد،
زیرا این موارد ممکن است با ترتینوئین تداخل داشته باشد یا عوارض جانبی آن را تشدید کند.
مکانیسم عمل ترتینوئین:
برای استفاده در سرطان، مکانیسم عملکرد آن ناشناخته است،
اما در سطح سلولی، آزمایشات، آزمایشگاهی نشان می‌دهد که ترتینوئین سلول‌های APL را مجبور به تمایز می‌کند و آن‌ها را از تکثیر متوقف می‌کند.
شواهدی در افراد وجود دارد که نشان می‌دهد پرومیلوسیت‌های سرطانی اولیه مجزا به شکل نهایی خود هستند و به سلول‌های عادی اجازه می‌دهند مغز استخوان را به‌دست آورند.
مطالعه اخیر نشان می‌دهد که ATRA ،PIN1 فعال را مهار و تخریب می‌کند.
مکانیسم عمل برای استفاده در آکنه ناشناخته است،
اما مجدداً در سطح سلولی شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد توانایی سلول‌های اپیتلیال در فولیکول‌های مو برای چسبیدن به هم، کاهش می‌یابد و منجر به کمتر شدن سرسیاه می‌شود.
همچنین به نظر می‌رسد سلول‌های اپیتلیال سریع‌تر تقسیم می‌شوند و باعث می‌شوند که سرهای سیاه موبه بیرون رانده شوند.
ترتینوئین به عنوان درمانی برای ریزش مو مورد استفاده قرار گرفته است، به طور بالقوه به عنوان روشی برای افزایش توانایی ماینوکسیدیل برای نفوذ به پوست سر، اما شواهد ضعیف و متناقض است.
