بتامتازون یک داروی استروئیدی است. برای تعدادی از بیماری‌ها از جمله اختلالات روماتیسمی مانند آرتریت روماتوئید و لوپوس اریتماتوز سیستمیک، بیماری‌های پوستی مانند درماتیت و پسوریازیس، شرایط آلرژیک مانند آسم و آنژیوادم، در زایمان زودرس برای سرعت بخشیدن به رشد ریه‌های کودک وهمچنین در بیماری کرون، استفاده می‌شود.
این دارو را می‌توان به صورت خوراکی، به عضله تزریق کرد یا به عنوان کرم استفاده کرد. با تزریق، اثرات ضد التهابی در حدود دو ساعت آغاز می‌شود و هفت روز ادامه دارد.
عوارض جانبی جدی شامل افزایش خطر عفونت، ضعف عضلات، واکنش‌های آلرژیک شدید و روان‌پریشی است. استفاده طولانی مدت ممکن است باعث نارسایی آدرنال شود. قطع دارو به طور ناگهانی به دنبال مصرف طولانی مدت ممکن است خطرناک باشد. این کرم معمولاً منجر به افزایش رشد مو و تحریک پوست می‌شود. بتامتازون متعلق به کلاس گلوکوکورتیکوئید داروها است.
بتامتازون در سال ۱۹۵۸ ثبت اختراع شد و در سال ۱۹۶۱ برای استفاده پزشکی در ایالات متحده تأیید شد. این کرم در لیست داروهای ضروری سازمان بهداشت جهانی قرار دارد.
کاربردهای پزشکی:
بتامتـازون کورتیکواستروئید است که به صورت قرص، از طریق تزریق و به عنوان کرم در دسترس است. به عنوان یک کرم موضعی برای تسکین سوزش پوست از جمله خارش و پوسته پوسته شدن از اگزما استفاده می‌شود.
این دارو به عنوان درمانی برای پسوریازیس موضعی، به عنوان بتامتازون دی‌پروپیونات و اسید سالیسیلیک یا ترکیب کلسیپوتریول / بتامتازون دی‌پروپیونات استفاده می‌شود. فسفات سدیم بتامتازون به صورت خوراکی و از طریق تزریق با همان نشانه‌هایی مانند سایر استروئیدها استفاده می‌شود.
بتامتازون همچنین برای تحریک بلوغ ریه جنین به منظور جلوگیری از سندرم پریشانی تنفسی نوزاد (IRDS) و کاهش بروز و مرگ و میر ناشی از خون‌ریزی داخل جمجمه در نوزادان نارس نیز استفاده می‌شود.
به نظر می‌رسد کرم با ۰.۰۵ درصد بتامتازون در درمان فیموز در پسران مؤثر است، و اغلب از نیاز ختنه جلوگیری می‌کند.
اثرات جانبی مصرف بتامتازون:
- سرخوشی
- افسردگی
- سرکوب آدرنال
- فشار خون بالا
- گروه‌بندی رگ‌های خونی ریز که زیر پوست برجسته می‌شوند
- رشد بیش از حد مو
- اکیموزها
همچنین از بتامتـازون قبل از زایمان نوزاد نارس برای رشد ریه‌ها برای تنفس استفاده می‌شود. اما، از آن‌جا که بتامتازون از جفت عبور می‌کند، که برای اثرات مفید آن لازم است، ممکن است با عوارضی مانند هیپوگلیسمی و لکوسیتوز در نوزادانی که در رحم قرار دارند نیز همراه باشد.
هنگام تزریق در فضای اپیدورال یا ستون فقرات، ممکن است عوارض جانبی جدی مانند از دست دادن بینایی، سکته مغزی و فلج ایجاد کند.
منابع:
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/mds.25126
https://en.wikipedia.org/wiki/Betamethasone
https://www.drugs.com/monograph/betamethasone.html
